Democratische winst in Senaat opsteker voor Amerikaans klimaatbeleid

Nu de Democraten de meerderheid in de Senaat hebben, verdwijnt een belangrijk obstakel voor het klimaatbeleid van de nieuwe regering-Biden. Een vrijgeleide voor ambitieuze klimaatplannen zit er echter niet in.

In de Amerikaanse staat Georgia hebben de Democraten Raphael Warnock en Jon Ossoff woensdag de overwinning opgeëist in de Senaatsverkiezingen. Het nieuws wordt  overschaduwd door de bestorming van het Amerikaanse Congres in Washington, maar de gevolgen zijn significant, ook tot ver buiten de grenzen van de Verenigde Staten.

In een eerste reactie op de winst van Warnock en Ossoff zei Joe Biden dat de kiezers in Georgia ‘getoond hadden dat ze actie willen zien omtrent de crisissen die we meemaken, en actie willen zien.’ Bij die crisissen vernoemde Biden expliciet ook de klimaatcrisis.

Green New Deal

‘Het tijdperk van de graduele verandering is nu voorbij’, tweette Democratisch senator Ed Markey, een van de auteurs van de Green New Deal. Leden van The Sunrise Movement, een milieugroep die druk uitoefent op de Democraten om radicaal actie te ondernemen tegen de klimaatverandering, voegden daaraan toe dat ‘het decennium van de Green New Deal pas begonnen is’.

Tijdens zijn presidentscampagne weigerde Biden om de Green New Deal te steunen. Hij stelde wel een eigen, gelijkaardig groen investeringsplan voor, dat erg moeilijk uit te voeren zou zijn zonder steun van de Senaat.

Nu hebben de Democraten dus een meerderheid in die Senaat. Ze raken echter niet aan de zestig zetels die nodig zijn om bredere wetgevende initiatieven te beschermen tegen pogingen van de Republikeinen om te filibusteren.

Huidige besparingen terugdraaien

De Democraten hebben nu twee hefbomen in hun bezit, stelt Alden Meyer, strategisch directeur bij de denktank E3G. Hij wijst erop dat de Democraten de agenda en timing in de Senaat controleren en noemt dat een ‘big deal’ De huidige Republikeinse Senaatsvoorzitter Mitch McConnell gebruikte die hefbomen regelmatig om klimaatbeleid te blokkeren.

Bovendien moet de Senaat kandidaten voor belangrijke functies goedkeuren, zoals het hoofd van het Amerikaanse Milieuagentschap (EPA). Een Democratische meerderheid kan dat proces vlotter doen verlopen, zegt Meyer. Dat kan Biden aanmoedigen om meer progressieve kandidaten te kiezen. De Senaat heeft ook de controle over de budgetten voor instellingen als de EPA en kan zo de bestaande besparingen terugdraaien.

De meerderheid is te nipt

Tegelijk is de Democratische meerderheid volgens Meyer te nipt voor meer controversieel beleid, zoals een CO2-taks of emissiehandel. Democratische senatoren als Joe Manchin uit West Virginia en Kyrstin Sinema uit Arizona zouden zich daartegen verzetten.

De twee pas verkozen senatoren uit Georgia steunen Bidens groene investeringsplan.

Joe Manchin maakte zich eerder sterk dat hij de EPA voor de rechtbank zou dagen en schoot tijdens een verkiezingsfilmpje op een doelwit met de naam ‘emissiehandel’. Nu wordt uitgerekend Manchin voorzitter van de Commissie Energie en Nationale Rijkdommen in de Senaat. ‘Elke beslissing omtrent energie zal eerst door Manchins commissie moeten geraken’, zegt Meyer.

De twee pas verkozen senatoren uit Georgia steunen Bidens groene investeringsplan. Zij zijn ook voorstanders van zijn belofte om het land opnieuw aan te sluiten bij het Klimaatakkoord van Parijs en de schade die Trump toebracht aan milieubescherming te herstellen.

Hun tegenstanders in de Senaatsverkiezingen, de Republikeinen Kelly Loeffler en David Perdue, bleven grotendeels op de vlakte wat de klimaatverandering betreft. Perdue noemde de Green New Deal wel “uitzinnige geldverspilling”.

Hoewel Georgia te maken krijgt met steeds meer ernstige en regelmatige periodes van droogte, orkanen, hittegolven en overstromingen, was klimaatverandering geen belangrijk campagnethema in de Senaatsverkiezing. De strijd werd gedomineerd door de coronapandemie, de economie en de gevolgen van de presidentsverkiezingen in november.

Deze analyse verscheen oorspronkelijk bij IPS-partner Climate Home News.