Liefde voor Amerikanen bekoelt

Er werken ongeveer 8.000 Amerikaanse staatsburgers in Koeweit, maar de
belangrijkste steen des aanstoots zijn 16.000 Amerikaanse soldaten die zich
in de Koeweitse woestijn warmlopen voor een mogelijk offensief tegen Irak.

Het verzet tegen de Amerikaanse aanwezigheid lijkt geïnspireerd door Osama
bin Laden. De 25-jarige Sami Mohammed Marzook Obaid al-Mutairi, de man die
vorige week een Amerikaanse aannemer doodschoot die voor het Amerikaans
leger in Koeweit werkte, zou volgens de Koeweitse krant Al Watan tijdens
zijn ondervraging vrijdag verklaard hebben dat hij achter het gedachtegoed
van Al-Qaeda staat en de instructies van bin Laden uitvoert.

Volgens de Amerikaanse ambassadeur in Koeweit, Richard Jones, zijn er twee
militante cellen van Afghaanse Koeweiti’s actief in het land. De Koeweitse
minister van Informatie sjeik Ahmed al-Fahd al-Sabah is voorzichtiger:
volgens hem liggen de aanslagen in de lijn van de ideologie van Al-Qaeda,
maar kunnen ze ook het werk zijn van Irak.

Aanwijzingen voor de eerste theorie zijn er, maar ze zijn niet echt
overtuigend. In oktober schoten twee Koeweiti’s twee Amerikaanse mariniers
neer tijdens een militaire oefening; één van de Amerikanen stierf aan zijn
verwondingen. Eén van de aanvallers had volgens de Koeweitse regering trouw
gezworen aan bin Laden. In november raakten twee Amerikaanse soldaten zwaar
gewond toen een Koeweitse agent het vuur op hen opende nadat hij hen had
aangehouden op een snelweg. Bij zijn verhoor zou de dader verklaard hebben
dat hij Amerikanen haat en hen wil ombrengen.

De Koeweitse overheid lijkt het ook met de Amerikaanse ambassadeur eens dat
er een gevaar uitgaat van het onbekende aantal Koeweiti’s dat vorig jaar
terugkeerde uit Afghanistan. Ze worden nu systematisch ondervraagd om
informatie te verzamelen die nieuwe aanslagen kan helpen voorkomen.

Toch noemt Abdulkhaliq Abdullah, een professor politieke wetenschappen aan
de Universiteit van de Emiraten, de aanvallen een
post-Al-Qaeda-verschijnsel. Elke aanslag aan Al-Qaeda toeschrijven is
verkeerd, oordeelt de professor. De beweging van bin Laden is volgens hem
door de oorlog in Afghanistan uiteengevallen. Individuele personen en
verspreide groepen brengen nu op eigen houtje de al-Qaeda-ideologie in de
praktijk - vooral dan het anti-Amerikanisme. Dat zou zich nu ook in Koeweit
afspelen.

Volgens Abdullah is de Amerikaanse aanwezigheid in de huidige context te
sterk zichtbaar in Koeweit. De VS hebben niet door dat de situatie sterk
verschilt van 1991. Toen ging het erom Koeweit te bevrijden en het Iraakse
bewind ervan te overtuigen de annexatieplannen voorgoed op te bergen. Nu
bereidt het Amerikaanse leger een aanval voor die volgens veel Koeweiti’s
niet nodig is. Dat zorgt voor kwade en gewelddadige reacties.

Volgens Ali Jaber al-Sabah, een onafhankelijke Koeweitse analist, wordt de
stemming in het land niet langer door nationalisme maar wel door religieuze
overwegingen bepaald. Irak wordt nauwelijks nog als een vijand gezien. Het
is een islamitisch en Arabisch buurland dat net al alle landen in de regio
geconfronteerd wordt met een inconsistent Amerikaans beleid - wat het
duidelijkst blijkt uit de manier waarop de VS de Palestijnen hun rechten en
vrijheid blijven ontzeggen. In vergelijking met 1991 zouden ook veel meer
Koeweiti’s ervan uitgaan dat de VS in de eerste plaats hun eigen belangen
nastreven in de regio.

Toch heeft Koeweit als enige Golfstaat toestemming gegeven aan de VS om zijn
grondgebied te gebruiken voor een eventueel offensief tegen Irak. Er zijn
ook Amerikaanse troepen in Qatar, Bahrein en Saudi-Arabië, maar die landen
hebben daarover nog geen standpunt ingenomen. Van Qatar en Bahrein wordt wel
verwacht dat ze zullen ingaan op een Amerikaans verzoek in die richting.

N.