Graffiti- en kalligrafiekunstenaar Belal Khaled maakt kunstwerk in Gent

‘Ik ben niet bang om in Gaza kunst te maken. Ik heb niks te verliezen’

© Ferdinand Feys

Belal Khaled heeft een kunstwerk gemaakt in de oude have van Gent

‘We vechten tegen de bezetting met kunst. Onze graffiti moet hoop en vrede uitbeelden', vertelt Belal Khaled terwijl hij wat ongerust om zich heen kijkt. Hij moest al aan het werk zijn, om zijn muurschildering in de oude haven van Gent op tijd af te kunnen werken. De planning loopt wat vertraging op, en dat zag hij liever anders, want hij neemt zijn werk heel serieus.

Khaled is op uitnodiging van de Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims (VOEM) in Gent. Hij zal er een grote muurschildering maken achter de bushalte in de Aziëstraat. Maar zijn bekendste werk vind je niet in ons land, maar in de bezette Gazastrook. Besieged Childhood heet het, en het is een kunstwerk van maar liefst twintig meter hoog en vijftien meter breed.

© Belal Khaled

Het kunstwerk Besieged Childhood is wereldbekend door zijn grootte

Khaled startte al op jonge leeftijd met het ontwikkelen van zijn artistieke vaardigheden: ‘Ik hield ervan om naar de kalligrafiewinkel in mijn buurt te gaan. Daar leerde ik hoe de pen te gebruiken en hoe de letters te schrijven.’ Kalligrafie is een schrijfvorm en betekent letterlijk schoonschrift. Het is bekend van het schrift dat werd geschreven met een veer. Tegenwoordig wordt er een speciale pen gebruikt, met een brede schuine kop.

Naarmate hij ouder werd, focuste Khaled zich meer en meer op kalligrafie en begon hij steeds serieuzer aan de slag te gaan. Inspiratie haalde hij van het internet en hij ontwikkelde een eigen stijl. Hij koos voor een combinatie van de bekende graffitistijl en Arabische kalligrafie. In Europa kenmerkt die eerste zich door woorden die in een dik lettertype en verschillende kleuren worden aangebracht op verschillende plekken, zoals vaak te zien op treinen en metro’s.

‘Ik groeide op in een vluchtelingenkamp in Khan Yoenis, in Gaza’, vertelt Khaled. ‘Overal om mij heen zag ik muren vol met Arabische kalligrafie. Die schilderingen werden gebruikt om de Israëlische bezetting tegen te gaan. Het waren boodschappen van hoop en over het leven.’ Khaled putte er kracht uit, en wilde er vervolgens deel van uitmaken. ‘Ik spaarde voor verf en spuitbussen en oefende waar ik kon. In de school, op de straat en in mijn huis, overal ging ik aan de slag.’

‘Door de Israëlische bezetting is alles verwoest. Wij maken de kunst op de overgebleven ruïnes. Als de kunst wordt verwoest, dan maken we het opnieuw’

Aanvankelijk wist zijn omgeving niet zo goed wat ze van de graffiti moesten denken. ‘Ze kenden de graffiticultuur niet en snapten het daarom niet altijd.’ Daarom richtte hij een eigen graffititeam op: Gaza Graffiti. Het team brengt graffitikunst meer onder de aandacht in de omgeving. Het team geeft workshops en laten mensen zien wat de waarde van de graffiti is. ‘Het is niet zomaar een schilderij op een muur, maar draagt een boodschap met zich mee.’

Met Gaza Graffiti maakte Khaled de grootste muurschildering van Palestina. De meeste kunstwerken van Khaled en zijn team zijn op ingestorte gebouwen te vinden. ‘Door de Israëlische bezetting is alles verwoest. Wij maken de kunst op de overgebleven ruïnes. Als de kunst wordt verwoest, dan maken we het opnieuw.’

Gaza in het kort:

Sinds 2006 is Hamas in Gaza aan de macht. In het westen staat Hamas bekend als een terreurorganisatie waardoor het bestuur in Gaza niet wordt erkend, hoewel Hamas de verkiezingen in 2006 won. 

Aanvankelijk vormde het een regering van nationale eenheid met Fatah, de partij van wijlen Yasser Arafat, maar daar kwam in 2007 een einde aan, waardoor Hamas in Gaza en Fatah op de Westelijke Jordaanoever de macht heeft.

Een wapenstilstand tussen Hamas en Israël kwam eind 2008 op losse schroeven te staan. Dit was het begin van een van de zwartste pagina’s uit de geschiedenis van Gaza. Tijdens Operatie Gegoten Lood, die van van 28 december 2008 tot 18 januari 2009 duurde, kwamen 1.300 Gazanen om en werden er 20.000 gebouwen in de Gazastrook verwoest.

In 2014 laaide het geweld weer ernstig op. Ruim 2.300 Palestijnen lieten het leven, blijkt uit onderzoek van de Verenigde Naties. 

Sinds 2005 is er sprake van een blokkade in Gaza, wat inhoudt dat het gebied hermetisch is afgesloten van de buitenwereld. Aan de grens met Israël is een no-go-zone van anderhalve kilometer breed ingesteld. Ook in de zee is er sprake van bewegingsbeperking. Het aantal Palestijnen dat de grens met Israël oversteekt, is nog minder dan één procent van wat het in 2000 was.

Door de blokkade kunnen goederen voor de wederopbouw het gebied niet in. Daarnaast hebben ziekenhuizen te weinig medicijnen en is tachtig procent van de bevolking afhankelijk van humanitaire hulp.

Niet vechten met wapens, maar met kunst

‘De Israëliërs zijn bang voor onze kunst. Ze zijn bang voor iedere Palestijn die een eigen mening heeft, want die kan een boodschap overbrengen, zoals artiesten, kunstenaars, journalisten en fotografen.’ Volgens Khaled willen ze niet dat iemand de waarheid vertelt. ‘Ze doden iedereen met een creatief brein.’ Maar Khaled is niet bevreesd om in Gaza kunst te maken. ‘Ik heb niks te verliezen. Ik ben niet bang, want we vechten voor de vrijheid van ons land.’

Hij wenst dat alle Palestijnen in Gaza in vrijheid kunnen leven. ‘Ik hoop dat de blokkade snel wordt opgeheven, zodat we terug kunnen naar ons eigen land.’ Gaza moet zich constant inzetten om in vrijheid te kunnen leven, meent Khaled. Gaza Graffiti gebruikt daarom foto’s van de oorlog als inspiratie voor de kunst. Zo verwerken ze in een foto van een ontploffing bijvoorbeeld nieuw leven in de rook. Daarmee brengen ze een boodschap van hoop.

Volgens Khaled proberen de Israëliërs Gaza weg te vagen. ‘Maar wij willen leven, wij zullen doorgaan. De Israëliërs kunnen ons nooit laten stoppen met dromen of hopen’, verwoordt Khaled krachtig. ‘We moeten vechten op de manier dat wij dat kunnen. We moeten vechten voor onze rechten.’ Dat kan met behulp van kunst, journalistiek en fotografie, meent Khaled. ‘Iedereen kan vechten op zijn eigen manier, maar niet met wapens. We houden niet van bloed, niet van wapens, niet van de oorlogen die we hebben meegemaakt. We willen vrede.’

© Ferdinand Feys

Khaled gebruikt hamers, spijkers en latten om zijn kunstwerk te perfectioneren

Terug naar Gaza

Khaled is een vluchteling, vertelt hij. In 1948, tijdens de Nakba, ofwel “catastrofe”, vluchtte Khaleds familie naar wat vandaag de Gazastrook is. Door het leven als vluchteling wil Khaled anderen in dezelfde situatie helpen.

‘Mijn hele leven al werk ik met vluchtelingen om hen hoop te geven. Ik ging naar Syrië, Zimbabwe en Burkina Faso.’ Daar gaf hij artistieke workshops, zodat mensen zich kunnen uitdrukken via de kunst. Anderen leerde hij hoe een journalistiek verhaal te schrijven. ‘Ik weet wat het is om een vluchteling te zijn en daarom kan ik ze helpen.’

Tien jaar geleden, verhuisde Khaled naar Turkije door de moeilijke situatie in Gaza. ‘Ik kreeg opdrachten in het buitenland, maar door de blokkade werd me dat onmogelijk gemaakt.’ De grens tussen Gaza en Israël is gesloten en ook de grens met Egypte is het grootste gedeelte van de tijd dicht, dus besloot hij naar Istanboel te verhuizen. ‘Ik blijf daar wonen tot de situatie weer wat rustiger is.’

‘Ik ben er zeker van dat mensen in Gent het mooi zullen vinden. Ook al kunnen ze de kalligrafie niet lezen, ze kunnen het wel voelen’

Vijf maanden geleden was hij weer in Gaza. ‘Als ze de grens helemaal hadden gesloten, had ik niet meer terug gekund. Normaal doe ik er zes uur over om in Gaza te komen, nu drie dagen.’

Vandaag maakt hij overal ter wereld muurschilderingen en vertelt hij zijn verhaal. Op artistieke wijze brengt hij een boodschap van zijn land. ‘Ik ben een soort ambassadeur. Waar ik ook ga, ik laat zien dat ik een kunstenaar uit Palestina ben.’

Dat bracht Khaled in de oude haven van Gent. ‘Ook hier wil ik een stukje van mezelf neerzetten. Ik wil de Arabische kalligrafie bekender maken en weet zeker dat de mensen het mooi zullen vinden.’ Het geeft volgens Khaled niet dat veel mensen hier de Arabische taal niet machtig zijn. ‘Ook al kunnen ze de kalligrafie niet lezen, ze kunnen het wel voelen.’

© Ferdinand Feys

Het eindresultaat zal te zien blijven achter de bushalte van de Aziëstraat in Gent

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.