Burundi beschuldigt België van samenzwering met mensensmokkelaars

De verdwijning van een groep traditionele trommelaars en dansers tijdens een folklorefestival in het Zwitserse Fribourg deed de spanningen tussen België en Burundi dit weekend hoog oplopen. In haar persbericht beschuldigt de Burundese regering de Belgische ambassade in Bujumbura ervan samen te werken met mensensmokkelaars. De ambassade zou bewust te makkelijk visa toekennen aan individuen die het internationale imago van Burundi schade willen toebrengen.

Naar jaarlijkse gewoonte lieten de organisatoren van les Rencontres de folklore internationales een fijne selectie traditionele muzikanten en dansers naar het Zwitserse Fribourg afreizen. De groepen komen uit alle hoeken van de wereld. Eén van de groepen was dit jaar het Burundese Ruciteme. Met hun koninklijk getrommel en acrobatische dansbewegingen zouden ze vijf dagen lang het Fribourgs publiek in vervoering brengen.

Geen Zwitserse ambassade

Van de 28 groepsleden kwamen er slechts 14 in Fribourg aan. Voor de slotvoorstelling verschenen uiteindelijk nog drie Burundezen op het podium. De rest van de groep had de benen genomen en kennelijk besloten niet naar Burundi terug te keren. Uiteindelijk zullen ook de laatste drie leden met de noorderzon verdwijnen.

De organisatoren zitten erg verveeld met de situatie. Ze verwittigen uiteindelijk de politie en in een kort bericht aan de Zwitserse pers verklaren ze dat ‘de visa voor kort verblijf in de Schengenzone door de Belgische ambassade in Bujumbura werden afgeleverd, gezien Zwitserland zelf niet over een ambassade in Burundi beschikt.’ Volgens de organisator van het festival hadden de drie laatste Burundezen zich nog laten ontvallen dat ‘hun leven in Burundi in gevaar was’.  

Het is vermoedelijk deze laatste zin die de Burundese regering in haar pen deed kruipen, nadat ze naar eigen zeggen ‘de verklaarde feiten en het bestaan van het zogenaamde gezelschap onderzocht heeft.’ Kop van jut is België en de ambassade in Bujumbura.

Pittig persbericht

In een pittig persbericht stelt de Burundese overheid de geloofwaardigheid van de artiesten, de Belgische ambassade en haar visaprocedure sterk in vraag.

‘Het bevoegde ministerie van Cultuur had geen kennis genomen van de reisplannen van dit gezelschap, noch van het bestaan van dit festival. Nochtans moet het ministerie geraadpleegd worden in het kader van dergelijke vertrekprocedures’, stelt men aanvankelijk nog zakelijk vast.

‘De kostuums van deze vermeende groep trommelaars bestaan niet uit de nationale kleuren, zoals dat bij beroemde traditionele groepen in buiten-en binnenland doorgaans het geval is’. Hoewel deze vaststelling niet lijkt te stroken met de foto’s genomen tijdens het festival, lijkt Burundi te suggereren dat de artiesten geen echte traditionele trommelaars kunnen zijn en hun reismotief vals zou zijn. 

‘Burundi kan enkel besluiten dat er sprake is van een samenzwering tussen de Belgische ambassade en netwerken van mensensmokkelaars’

Gezien de muzikanten niet over de juiste officiële documenten beschikten is het volgens de regering van Burundi vreemd dat de visa werden toegekend. Burundi beschuldigt de Belgische ambassade vervolgens niet enkel van onzorgvuldigheden, maar gaat nog een stap verder: ‘De regering van Burundi kan enkel besluiten dat er sprake is van manipulatie en een samenzwering tussen de Belgische ambassade in Burundi en bestaande netwerken van mensensmokkelaars, die als doel hebben de reputatie van Burundi internationaal schade te berokkenen.’

Volgens Burundi is het niet toevallig dat het incident zich voordoet aan de vooravond van een belangrijke bijeenkomst van de mensenrechtenraad in Genève, ‘en niet te vergeten de verkiezingen van 2020’.  

De regering ziet slechts één verantwoordelijke voor de gevolgen van deze lastercampagne tegen haar land, namelijk de Belgische ambassade.

België krijgt Europese steun

Een reactie van de Belgische ambassade in Bujumbura bleef dit weekend niet uit. De verdediging kan rekenen op Europese steun. De Franse en Nederlandse ambassade, de vertegenwoordiging van de EU en de Zwitserse ontwikkelingssamenwerking in Burundi zetten mee hun naam onder een gemeenschappelijke verklaring. De toon van dit wederwoord is zakelijk en beheerst.

‘In dit dossier waren alle documenten die noodzakelijk worden geacht voor het afleveren van een visum voorhanden, waaronder ook een ondertekende steunverklaring ondertekend door hooggeplaatste Burundese autoriteiten.’ Volgens de ambassade bewijst de officiële steunbrief dat de beschuldiging dat België de reputatie van Burundi zou willen beschadigen onjuist is. ‘Het tegendeel is waar’, besluit men.

België verleent te makkelijk of te moeilijk visum voor de Schengenzone

Culturele organisaties die een Afrikaans gezelschap willen uitnodigen naar België botsen vaak op de grenzen van een erg strenge visumprocedure voor de Schengenzone. Afrikaanse artiesten klagen wel eens dat Europeanen zonder beperking naar hun landen mogen afreizen, maar zij vaak bot vangen wanneer ze de omgekeerde reisbeweging willen maken.

De klacht dat de Belgische ambassade te makkelijk visa aflevert is daarom eerder ongewoon. Burundi wees in haar bericht zelf op deze tegenstrijdigheid en verwoordt het eerder aan als een reden om België van kwaad opzet te verdenken. ‘We zijn verbaasd over het gemak waarmee de visa werden toegekend. De consulaire diensten van deze ambassade zijn nochtans erg waakzaam wanneer zelfs Burundese functionarissen, in het bezit van alle gevraagde documenten, eenzelfde visum aanvragen’.

‘99,2 procent van de visumaanvragen door Burundese functionarissen goedgekeurd’

De Belgische ambassade deelt in haar bericht mee dat ‘sinds februari vorig jaar 99,2 procent van de visumaanvragen ingediend door Burundese functionarissen een positief antwoord kregen en dat bovendien op een erg korte termijn.’

Bij Buitenlandse Zaken wenst men verder geen commentaar te geven bij dit incident. Het visum van de Burundese vermiste trommelaars is drie maanden geldig. Hun verblijf in de Schengenzone is vandaag nog steeds legaal. De artiesten houden voorlopig alle trommels stil.