EU-burger wil bedrijven aansprakelijk zien voor wantoestanden in productieketen

Moet er strenge wetgeving komen die bedrijven aansprakelijk stelt voor schendingen van mensenrechten en milieu in hun toeleveringsketen, ook in het buitenland? Meer dan 80 procent van de Europese burgers vindt van wel. Dat blijkt uit een enquête in negen Europese landen.

‘2020 was het dodelijkste jaar ooit voor verdedigers van mensenrechten en milieu, met 220 mensen die werden vermoord omdat ze opkwamen tegen de macht van het bedrijfsleven.’

Eind dit jaar wordt daarover nieuw wetsvoorstel verwacht van de Europese Commissie. Volgens milieu- en mensenrechtengroepen moeten bedrijven die in de EU werkzaam zijn aansprakelijk worden voor misbruiken die elders in hun toeleveringsketen gebeuren. Het gaat dus ook om wantoestanden bij dochterondernemingen en toeleveranciers. Bovendien moeten buitenlandse slachtoffers van de schade makkelijker toegang krijgen tot Europese rechtbanken.

Volgens de ngo’s is de Europese burger het daarmee roerend eens. Uit een bevraging in negen landen blijkt dat 87 procent van de bevolking vindt dat bedrijven wettelijk verplicht zouden moeten worden om niet betrokken te raken bij mensenrechtenschendingen zoals dwangarbeid of landroof. En 86 procent vindt hetzelfde voor milieuschade zoals luchtvervuiling of vernietiging van biodiversiteit buiten de EU.

Een even hoog percentage vindt dat bedrijven die wel mensenrechtenschendingen en milieumisdrijven veroorzaken, of eraan bijdragen, daarvoor wettelijk aansprakelijk moeten zijn.

Gerechtigheid

‘Het feit dat meer dan vier van de vijf Europeanen de noodzaak inzien om bedrijven verantwoordelijk te houden zou een wake-upcall moeten zijn voor de Europese besluitvormers’, zegt Claudia Saller, directeur van de European Coalition for Corporate Justice. ‘Het is van cruciaal belang dat de Europese Commissie en de nationale regeringen ambitieuze wetten vaststellen die aan die verwachtingen voldoen. Burgers willen gerechtigheid.’

Richard Gardiner van Global Witness legt de link met recente cijfers over geweld tegen verdedigers van mensenrechten en milieu. ‘Terwijl de klimaatcrisis verergert, was 2020 het dodelijkste jaar ooit voor verdedigers van mensenrechten en milieu, met 220 mensen die werden vermoord omdat ze opkwamen tegen de macht van het bedrijfsleven.’