Dossier: 
Global Compact over Migratie

Europese regeringen laten kans liggen migratie in goede banen te leiden

Photo by Fancycrave on Unsplash

 

Het getalm van de Belgische regering om duidelijk te maken of ze wel of niet een handtekening zal zetten onder het Global Compact for Migration van de Verenigde Naties is beschamend. Maar het heeft tegelijk ook één verdienste: het maakt duidelijk dat de grootste regeringspartij N-VA telkens het gaat om pogingen een efficiënter migratiebeleid uit te tekenen, dwarsligt.

Sterke man Francken lijkt te denken dat België een internationaal fenomeen wel alleen kan beheersen door het plaatsen van muren, hekkens en bewakers. Door zaken niet in onderlinge samenspraak te willen regelen en beheren, staat de N-VA uiteindelijk voor chaos en op langere termijn een vergroot risico op geweld aan de buitengrenzen van de EU.

Louise Arbour, internationaal gerespecteerd juriste die voor de VN het onderhandelingsproces voor de Global Compact leidt, zei in een interview op MO.be terecht: ‘De goede vraag is niet of je pro dan wel contra migratie bent, maar hoe je de negatieve impact verkleint terwijl je de positieve bijdrage maximaliseert. Om dat te doen, zijn muren en gesloten deuren niet echt een verstandige strategie.’ 

Wat ons betreft is een strikt grensbeheer zeker nodig, maar dan eerder als een sluitstuk van een verstandig Europees migratiebeleid dat begint met meer coherentie en gedeelde solidariteit, en voorziet in legale opties voor migratie waar vertrek- én aankomstland baat bij kunnen hebben.   

Ondanks dat ze maanden bij de onderhandelingen zaten, beginnen sommige regeringen zoals de Belgische onder druk van extreemrechts plots te twijfelen.

Ondanks dat ze maanden bij de onderhandelingen zaten, beginnen sommige regeringen zoals de Belgische onder druk van extreemrechts plots te twijfelen. Ze gebruiken daarbij oneigenlijke argumenten die vooral een onderhuids doel lijken te hebben: de angst voor massale, ongereguleerde migratie voeden en zo het draagvlak creëren voor een nog restrictiever en inhumaan beleid.  Dit verdrag verdient een politiek debat gebaseerd op feiten en inhoud, niet op angst. 

Oostenrijk en Hongarije kondigden al aan geen handtekening te zetten over nieuwe wereldwijde normen voor migratie waarover sinds 2016 door bijna tweehonderd landen wordt onderhandeld. De Europese Unie ondergraaft haar geloofwaardigheid als ze geen eenduidige steun kan geven aan een vrijwillige tekst die het beschermen van mensenrechten en een humane aanpak van migranten voorstaat.

Europese voortrekkersrol

EU-commissievoorzitter Juncker zegde terecht dat hij het een ‘absurditeit’ zou vinden als de EU aan het einde van dit jaar niet in staat is een gezamenlijk standpunt in te nemen. Hij heeft gelijk. Hoe kan de EU haar partners waar ook ter wereld dan nog in de ogen kijken?

In 2016 werd in VN-verband besloten tot een wereldwijde strategie voor veilige, ordelijke en reguliere migratie. Sinds afgelopen zomer bestaat er een concepttekst waaraan 192 landen meewerkten. Het gaat om een soort van intentieverklaring over hoe je migranten het beste opvangt, hoe je ze beschermt, maar ook hoe je ze op een veilige en menswaardige manier kunt terugsturen als dat nodig is. De VS trok zich nog voor de onderhandelingen goed en wel begonnen waren terug. De EU ronkte daarna met de boodschap dat zij de leiding zou nemen om tot internationale humane normen te komen.

Die voortrekkersrol past de EU uitstekend. Het beschermen van mensenrechten wereldwijd en het onderhandelen over gevoelige onderwerpen ligt  Europa ten zeerste. Multilaterale samenwerking is één van de fundamenten van ons buitenland beleid. Eurocommissaris Frederica Mogherini van Buitenlandse Zaken en Veiligheid roemde het afgelopen jaar in haar toespraken niet voor niets de leiderschapsrol van de EU in het proces. Jammerlijk dus dat steeds meer  EU-lidstaten zich één voor één terugtrekken. Een gemiste kans om de daad bij het woord te voegen.

Migratie is van alle tijden, het is er altijd geweest en het zal ook blijven bestaan.

De plannen halen migratie nochtans uit de crisissfeer waar het de laatste jaren in belandde. Migratie is van alle tijden, het is er altijd geweest en het zal ook blijven bestaan. Een breed gesteunde leidraad helpt landen migratie veilig, ordelijk en regulier te laten verlopen.

Tegelijkertijd kunnen structurele problemen worden aangepakt. Denk aan de grote groepen migranten die geen toegang hebben tot basisdiensten als gezondheidszorg, onderwijs of eten en drinken. Denk aan (jonge) migranten die kwetsbaar zijn en in handen vallen van mensensmokkelaars. Denk aan het uitblijven van legale Europese alternatieven voor mensen om (tijdelijk) voor werk of studie te migreren.

Europese kramp

Sinds 2015 laat de Europese politiek zich gijzelen door het migratie-thema. De krampachtige manier waarop het buitenlands beleid wordt ingezet om migratie-deals te sluiten met landen in Afrika, maakt dat we als continent van de mensenrechten enorme imagoschade oplopen.

Des te pijnlijker is dat lidstaten de steun één voor één beginnen in te trekken. Na Hongarije twijfelen ook Polen en Tsjechië. Oostenrijk liet twee weken geleden weten geen handtekening te zullen zetten. Dit terwijl dat land als Europees voorzitter aan de onderhandelingstafel zit. In navolging van de Amerikaanse president Donald Trump somt de Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz de angst voor het verliezen van soevereiniteit als belangrijke reden op. Oostenrijk wil niet beginnen aan een ‘mensenrecht voor migratie’.

Dat zijn angsten die ongegrond zijn. Het gaat immers om vrijwillige normen en afspraken. De vrijwillige afspraken onderkennen dat migratie van alle tijden is. Ze stellen normen, geen verplichtingen. Zo gaat het onder meer over normen over de juridische status van migranten om zo stateloosheid en rechteloosheid bij illegaliteit tegen te gaan.

Europa is het aan zichzelf verplicht deze vrijwillige afspraken te ondertekenen.

Onder druk van de N-VA besliste de Belgische regering vorige week het akkoord onder het vergrootglas te leggen met het smoesje dat meerdere landen zijn gaan twijfelen.  Zo wil men zeker zijn in welke mate de tekst ‘juridisch toch afdwingbaar zou zijn’. De VN-lidstaten die het Global Compact ondertekenen, spannen zich in voor de afspraken, maar kunnen er juridisch niet op worden afgerekend. Bovendien blijft nationale wetgeving leidend en garandeert het document nadrukkelijk de soevereiniteit van de ondertekenaars.

Tinneke Strik, universitair hoofddocent migratierecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen tevens fractievoorzitter van GroenLinks in de Nederlandse senaat spreekt wanneer het gaat over het Global Compact over ‘enerzijds van het belang illegale migratie, mensensmokkel en mensenhandel te bestrijden, en anderzijds om legale migratie, zoals gezinshereniging en arbeidsmigratie, in goede banen te leiden. Maar dan gaat het om bestaande rechten.’

Je rug keren naar de onderhandelingen voor een voorzichtige maar wereldwijde verbetering van de positie van migranten — zoals Trump, Kurz en Orbán doen — omdat je om populistische reden niet gezien wil worden met een neutrale, misschien soms zelfs positieve tekst over migratie in je handen, is heel kortzichtig. Europa is het aan zichzelf verplicht deze vrijwillige afspraken te ondertekenen. Het zou een historische blunder zijn als België meewerkt aan de ‘trumpisering’ van Europa.

Bart Staes Europees parlementslid Groen. Petra de Sutter, senator Groen/Lid Parlementaire Assemblée van de Raad van Europa

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.