Vernieuwen wordt bestraft

Eerste officiële chia-export uit Congo

© Ivan Godfroid

De eerste zakken chia worden in Butembo geladen met bestemming Kasindi

 

Mijn trouwe lezers herinneren zich nog wel hoe ik vorig jaar werd gecontacteerd door boeren van de organisatie SOPEDI die chia hadden geteeld, zonder te weten aan wie ze die zouden verkopen. Dat was natuurlijk een kolfje naar de hand van Rikolto (Vredeseilanden): onze specialisatie bestaat er precies in om gezinsboeren te ondersteunen om een duurzame afzetmarkt te vinden voor hun kwaliteitsvolle producten.

Mijn onderzoek leidde al snel naar Kampala, waar de Godson Group een fabriek heeft gebouwd voor de conditionering van chia volgens de voorschriften van de Europese Unie, onder de merknaam ChiaOrganic. Zij waren meteen geïnteresseerd om de chia uit Congo aan te kopen, want de productie in Oeganda volstaat lang niet om hun installatie draaiend te houden. Ze tekenden meteen een contract voor de levering van 500 ton!

Hoe die eerste lading de grens is over geraakt is zo tekenend voor de kwalen waaraan Congo ziek is, dat ik het jullie niet wil onthouden.

We hadden afgesproken dat de chia vanuit twee productiegebieden op dezelfde dag zou worden aangevoerd tot aan de grens, om dan als een eengemaakt lot de grens over te steken waar Godfrey, de vertegenwoordiger van Chia Organic, klaar zou staan met een Oegandese vrachtwagen voor de overname.

Het begon al slecht met de aanvoer van de oogst uit Kyavinyonge. De vrachtwagen had maar plaats voor de helft van de te transporteren hoeveelheid en een andere vrachtwagen was niet voorhanden. De weg van Kyavinyongo tot de grens is erg steil en de vrachtwagen overbeladen was geen optie. Dus moest er alvast noodgedwongen een ton chia achterblijven, in de hoop dat er gauw een volgende levering komt.

Ils sont chia-nts

Hoewel we er hadden voor gezorgd dat de inspecteur van het Ministerie van landbouw de goede papieren had ingevuld, nadat we hem eerst goed hadden gebrieft over het gebruik van dit onbekende product, deed de douane aan de grens toch moeilijk. Ook al werd hen gezegd dat aan de andere kant van de grens een andere vrachtwagen stond te wachten, weigerde de DGDA om de vrachtwagen aan Congolese kant tot daar te laten doorrijden. Een product dat niet in hun nomenclatuur staat kunnen ze niet officieel laten buitenrijden. Ook niet met een officieel certificaat van oorsprong en een fytosanitair certificaat van de welwillende inspecteur van landbouw.

Dan maar de karretjes van de mensen met een mobiliteitsbeperking gebruiken. Die mogen in hun tuigen vervoeren wat ze willen, belastingvrij, in beperkte hoeveelheden. Zo zijn 26 zakken van 100 kg één voor één de grens over geraakt. In Congo wordt alles altijd moeilijk gemaakt.

De douane heeft laten weten dat ze dit niet meer zal laten gebeuren, en als SOPEDI nog chia wil uitvoeren, zullen ze voortaan per schijf van 10.000 $ productwaarde een uitvoerbelasting van 3.000 $ moeten betalen. Dat werd uiteraard enkel verbaal meegedeeld. Dat ze daarmee de winstmarge van de boeren volledig afromen, zal hen worst wezen. De vraag komt in hen niet eens op.

Watte, wetten?

Op welke wettelijke grond kan dergelijke belasting worden geëist? Niet op basis van de landbouwwet van 24 december 2011 die in zijn artikel 74 heel letterlijk zegt: landbouwproducten zijn vrijgesteld van rechten en heffingen op de uitvoer. En artikel 65 van diezelfde wet zegt: de Staat en de provincie nemen maatregelen om de ketens voor de export van landbouwproducten te verbeteren en te bevorderen. Een geïmproviseerde heffing van 30%, volgens de inspiratie van het moment, doet precies het tegenovergestelde en is in ieder geval compleet illegaal.

Ik geloof niet dat de grensbeambten die wet kennen. Ik geloof ook niet dat mochten ze die wet wel kennen, ze die wet zouden respecteren. Congolese vrienden zeggen ons dat we eigenlijk heel blij mogen zijn. Dat de vrachtwagen zich niet in de modder heeft vastgereden, bijvoorbeeld, of niet door een overstroming werd meegesleurd. Dat hij niet met kogels werd doorzeefd door rebellen of militairen, niet werd geplunderd door maimai, niet door een brug is gezakt, niet werd in beslag genomen door een overijverige ambtenaar. Dat we gezien de omstandigheden eigenlijk helemaal geen reden hebben tot klagen. Want dat is wat andere vrachtwagens recent allemaal wel is overkomen.

Noem je dit nu veerkracht of berusting? Ik ben er na al die jaren nog steeds niet uit.

© Ivan Godfroid

Een nieuw exportproduct voor Congo, als de douane wil meewerken…

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.