‘Ik herbeleefde alles opnieuw, maar het was het wel waard'

Ahmad Ahmadyar was bijna 9 toen zijn vader hem meenam, weg uit Afghanistan. Ze hadden een loodzware missie: een veilige toekomst vinden voor het hele gezin. Vandaag is Ahmad 20 en Belg en neemt hij je graag mee op de haast onmogelijke tocht, die twee jaar duurde. En waarbij één moment bleef plakken.

Ahmad Ahmadyar is student en sinds kort ook auteur. In 2019 was Boekenhuis Theoria in Kortrijk het prachtige decor voor de Internationale dag van de culturele diversiteit, een evenement van o.a. Sprookjesmobiel vzw en FMDO vzw. Hier besteeg Ahmad aan de zijde van rasartiest Wim Opbrouck voor het eerst het podium. In een dynamisch gesprek vertelde Ahmad over zijn vluchtverhaal van Afghanistan tot in België. Twee jaar later bundelt Ahmad zijn gedetailleerde versie in een boek, waarmee hij een boodschap van hoop en kracht wil meegeven voor iedereen.

Ahmad woont momenteel in West-Vlaanderen en straalt een zelfverzekerde indruk uit. Dat was ooit anders, toen hij hier 11 jaar geleden aankwam in België.  Twee jaar geleden vertelde hij, op vraag van sommige scholen, zijn vluchtverhaal van Afghanistan naar België. Het begin van een plannetje in zijn hoofd voor de toekomst.

‘Ik zag dat er interesse was voor zo’n soort verhalen, wat ik niet echt had verwacht. Daardoor kreeg ik het idee om mijn verhaal neer te schrijven in een boek. In het begin was het niet meteen een succes, dus besloot ik om het in een digitale vorm online te plaatsen. Na verloop van tijd kwam ik in contact met vzw Herkes, uitgever van Nik-Nak (meertalige kinderboeken).’

De interesse om de schrijfstukken in boekvorm te gieten kwam er niet zomaar. Het levensverhaal van Ahmad verliep niet zonder slag of stoot.

‘Ik was 8 toen ik vertrok uit mijn thuisland. Ik herinner me niet veel van mijn omgeving waar ik opgroeide, maar de stad waar ik vandaan kom is Ghazni, gelegen in het zuidoosten van Afghanistan. Ghazni staat bekend om zijn landbouw én heeft een van de beste druivensoorten in Afghanistan. Veel producten zijn puur natuur, er worden geen pesticiden aan toegevoegd om de kwaliteit te beïnvloeden. Ooit zou ik wel nog eens mijn geboorteplaats terug willen zien. Maar het is uiteraard afwachten of mijn lot dit zal toelaten. Dit hangt vooral af van de vraag of er ooit een einde komt aan de eindeloze oorlog en onveiligheid in Afghanistan, waar er al ongeveer 40 jaar gevochten wordt.’

Incident op de boot, balancerend met de dood

Als snel werd duidelijk dat vluchten een levensgevaarlijke onderneming zou worden. Toen Ahmad de befaamde oversteek naar Griekenland wou maken, besefte hij nog niet dat deze etappe zijn leven zou veranderen.

‘Meestal is de oversteek van Turkije naar Griekenland met een rubberen boot. Een veertig à vijftig mensen worden op zo’n boot gezet. De oversteek lijkt kort maar is veel langer dan men meestal verwacht. Als je op het strand van Turkije staat, tonen ze je lichten aan de andere kant van de zee en zeggen ze dat die lichten van Griekenland zijn. Op dat moment denk je dat het maximum 30 minuten duurt om de overkant te bereiken.’

‘De oversteek lijkt kort maar is veel langer dan men meestal verwacht.’

Omdat de vaak gammele bootjes makkelijk kunnen omslaan, resulteren dergelijke manoeuvres vaak in levensgevaarlijke situaties voor de vluchtelingen. Ook Ahmad belandde in zo’n situatie.

‘Toen wij de oversteek waagden, viel de motor na een halfuur uit. We zaten nog heel ver van onze eindbestemming, de Griekse kust. De golven maakten het ook niet simpel, waardoor er al lichte paniek aan boord verscheen. Er waren bidons met benzine aan boord en die hebben mede-vluchtelingen toen leeggemaakt om van de bidons roeispanen te maken. Ongeluk komt nooit alleen, want tijdens deze noodzakelijke improvisatie, kwam een mes in aanraking met de boot. Hierdoor kwam langs één kant alle lucht uit de boot. Het gat werd met man en macht gestopt en intussen werd er zo hard mogelijk geroeid tot we terug waren in Turkije. Op dat moment raakte ik ook in paniek als kind. Daarom ging ik in het midden van de langzaam zinkende boot liggen. Ik prevelde tegen mezelf : “Als ik zou verdrinken en dit het einde is, wil ik toch liever in mijn slaap sterven”. Op dat moment kreeg ik een flashback van veel dingen die in mijn dan korte leven al gepasseerd waren. Zo sloot ik mezelf af en toen ik mijn ogen terug open deed, waren we terug in Turkije!’

Wanneer Ahmad zijn verhaal neerpent lijkt het allemaal een spannende, uitgeschreven film maar voor hem was het op dat moment de rauwe werkelijkheid. Toch vond hij de kracht om van deze benauwde ervaring een positieve les uit te trekken. ‘Sinds die dag leef ik met het geloof dat wonderen bestaan. Zelfs op de momenten dat je denkt dat het leven voorbij is, kan het volledig omdraaien en toch nog goed komen.’

In de periode tussen het incident en mijn aankomst in België, belandde Ahmad in een spiraal van avonturen in verschillende landen. In zijn boek kan je het relaas van deze tocht uitgebreider lezen.

Eindelijk in België

Ongeveer anderhalf jaar na het bootincident kwam Ahmad in België terecht. ‘Het duurde een tijdje om tot hier te geraken, want intussen verliep de vluchttocht doorheen Griekenland, Macedonië, Servië, Hongarije, Oostenrijk, Duitsland, Italië en Frankrijk. Wanneer het ene verhaal eindigt, begint een nieuw verhaal. Dit was het geval toen we aankwamen in België. Maar ik onthoud vooral dat het (voorlopig) een mooi einde is geworden. Na heel veel onzekerheden en moeilijkheden kwam er toch een periode van zekerheid en vooruitgang. Dit is te danken aan België en de kansen die het te bieden had voor diegenen die ze willen nemen.’

‘Na heel veel onzekerheden en moeilijkheden kwam er toch een periode van zekerheid en vooruitgang.’

Op dit moment staat Ahmad tevreden in het leven en kijk hij niet met spijt naar het verleden. ‘Mijn verleden is wat mij de persoon heeft gemaakt die ik nu ben en heeft me gebracht waar ik nu ben. Op dit moment studeer ik Maatschappelijke Veiligheid en probeer ik mij voor te bereiden op de volgende stap van mijn leven.’ De keuze voor zijn studies Maatschappelijke Veiligheid waren voor Ahmad dan ook evident. ‘Afghanistan is een onveilig land en met mijn richting wil ik hier in België mijn steentje bijdragen voor wat ik in Afghanistan niet had, namelijk veiligheid.’

Naast de vakantiejobs en de studies, is Ahmad ook druk bezig met zijn boek, waar hij erg trots op is. ‘Ik ben nu volop bezig met de afwerking van mijn boek dat normaal gezien in de tweede helft van augustus 2021 verschijnt. Met mijn boek wil ik graag mensen informeren om vooroordelen te voorkomen, door gebrekkige kennis over migratie en migranten. Ik vind het ook erg belangrijk om mensen een stem te geven, zeker de vluchtelingen die de kans niet hebben gehad om succesvol te vluchten. Velen zijn onderweg gestorven of moesten verplicht terugkeren naar het land dat ze wilden ontvluchten. Het is in die zin dan ook een stille stem die ze zeker verdienen. ‘

Dat het verhaal een grote impact had op Ahmad is duidelijk. Toch zet hij dagelijks zijn negatieve ervaringen uit het verleden om naar een positiviteit die zijn gelijke niet kent. ‘Je kunt in het leven veel meemaken. Het hoeft niet persé vluchten te zijn. Maar waar je momenteel ook mee zit, weet dat er op een dag een einde komt aan die miserie. Op een dag zal je niet langer ongelukkig zijn omwille van die tegenslag. Op een dag hoef je de lasten die je nu draagt niet meer te dragen. Op een dag kom je er wel door.’

‘Wees geduldig, verlies nooit je hoop en geef zeker nooit op. Op een dag zal je trots zijn dat je ondanks alles niet hebt opgegeven en tenslotte zal je misschien met jouw verhaal iemand anders de motivatie geven om met zijn moeilijkheden om te gaan.’

‘Ik ben Ahmad’

Ahmad hoopt dat zijn verhaal zal bijdragen om het thema van vluchtelingen en migratie vooral bij jongeren bespreekbaar te maken.

Wil je als school, vzw of bedrijf een voorstelling organiseren waarbij Ahmad zijn verhaal brengt of in gesprek kan gaan over dit thema? Contacteer hem dan gerust via de Facebookpagina ‘Ik ben Ahmad’. Er werd ook een handleiding gemaakt, specifiek voor leerkrachten, met creatieve denkoefeningen en schrijfopdrachten (incl. fragmentenkaart) om aansluitend in de les te gebruiken. Meer over het boek en het gratis lesmateriaal vind je op www.ikbenahmad.be.

Wil je het uitgebreide verhaal van Ahmad’s tocht naar België lezen? ‘Ik ben Ahmad’ kun je bestellen op de webshop van vzw Herkes en zal ook bij verschillende boekhandels te vinden zijn.