"2007 rampjaar voor Belgische Ontwikkelingshulp"

11.11.11. nam zoals elk jaar in een rapport de kwaliteit en de kwantiteit van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking onder de loep. Minister van Ontwikkelingssamenwerking Charles Michel maakte bij het begin van zijn mandaat bekend dat het Belgische hulpcijfer in 2007 een dramatische duikvlucht nam: van 1,57 miljard in 2006 tot 1,43 miljard in 2007.
De daling heeft te maken met het feit dat de federale dienst voor ontwikkelingssamenwerking (DGOS) in 2007 niet al zijn middelen kon uitgeven, onder meer omdat minister van Financiën Didier Reynders (MR) 40 miljoen euro uit de kas kwam halen om een gat in de begroting van 2007 te dichten. Bovendien heeft België intussen vrijwel geen schulden meer die het kan kwijtschelden aan ontwikkelingslanden, een operatie die in het verleden toeliet de cijfers voor ontwikkelingshulp de hoogte in te jagen.
Voor 2009 kan de regering nog eenmaal een grote schuldkwijtschelding van ongeveer 290 miljoen euro voor Congo meerekenen. Om zoals beloofd in 2010 0,7 procent van het bbp aan ontwikkelingssamenwerking te besteden, moet de begroting van DGOS met 591,6 miljoen euro naar omhoog. De lat ligt daarmee er hoog, aldus 11.11.11: “We zullen in elk geval supporteren om Charles Michel over de lat te helpen, maar we zien hem liefst springen zonder doping te gebruiken.”
Michel neemt parlement in snelheid
Het rapport legt de Belgische hulp ook naast de criteria uit de Verklaring van Parijs uit 2005, die de internationale consensus weergeeft over efficiënte ontwikkelingssamenwerking. Van alle uitgaven die als officiële ontwikkelingssamenwerking gelden, wordt amper één derde besteed aan de vijf prioritaire sectoren uit de Wet op de Internationale Samenwerking (basisgezondheidszorg, onderwijs, landbouw, basisinfrastructuur, conflictpreventie, nvdr) Er is dus dringend nood aan een grotere coördinatie tussen DGOS en de andere departementen die geld uitgeven aan ontwikkeling: Financiën, Handel en Klimaat.
Om tot een grotere concentratie te komen, stuurde minister Michel alvast een richtlijn naar de attachés voor ontwikkelingssamenwerking met de vraag na te denken op welke twee sectoren België zich in elk partnerland het best kan concentreren. Hier gaat de minister volgens 11.11.11 iets te kort door de bocht. In 2008 is er immers over het thema van de sectorale en geografische versnippering van de Belgische hulp een debat gepland in het parlement, in het kader van de herziening van de Wet op de Internationale Samenwerking.
“Het is beter voor de minister om zijn ambities te realiseren in het kader van de wet dan ze door te duwen zonder wet”, zei 11.11.11-voorzitter Jos Geysels.
Onvoorspelbaar België
Een tweede pijnpunt is dat nauwelijks 38 procent van de geplande hulp op tijd wordt uitbetaald. Dat is uiteraard vervelend voor de regeringen van de ontvangende landen , die de hulp hadden ingeschreven op hun begroting. De vertraging heeft te maken met de omslachtige goedkeuringsprocedure, die altijd over Brussel loopt, en een uitbetaling in verschillende schijven in functie van tussentijdse rapporten waar de partnerlanden veel tijd en energie insteken. “België heeft de reputatie van een logge donor, zowel bij andere donoren als bij de ontvangende overheden”, besluit het 11.11.11 rapport.
Tegelijk wordt de Belgische hulp, ook al is ze vaak relatief gering, ook geapprecieerd. Uit een studie van het Consultingbedrijf ADE, dat in 2007 voor DGOS de Belgische begrotingshulp doorlichtte, blijkt dat de ontvangende overheden en andere donoren “de motivatie, de wil tot samenwerking en de professionele houding van de Belgische vertegenwoordigers sterk appreciëren.”