“België moet coherenter ontwikkelingsbeleid voeren” (11.11.11)

België verdient applaus voor de indrukwekkende toename van zijn ontwikkelingshulp in 2008, vindt de Vlaamse Noord-Zuidkoepel 11.11.11. Maar er is nog een enorme sprong nodig in 2009 en 2010, rekent de organisatie voor in zijn traditionele jaarrapport over de Belgische ontwikkelingssamenwerking.

Crisis maakt hulp belangrijker

België gaf in 2008 1,65 miljard euro uit aan ontwikkelingssamenwerking, 224 miljoen euro meer dan in 2007. Daarmee besteedde het 0,47 procent van zijn bruto binnenlands product aan steun aan de ontwikkelingslanden. Slechts zes landen, waaronder onze buurlanden Nederland en Luxemburg, doen beter.
11.11.11 is blij dat “de stagnatie van de voorgaande jaren” doorbroken lijkt. Ontwikkelingssamenwerking wordt immers nog belangrijker nu arme landen kampen met de gevolgen van de internationale crisis. Volgens de Wereldbank zullen er als gevolg van die crisis 55 tot 90 miljoen mensen extra in absolute armoede belanden, terwijl het aantal mensen dat chronisch ondervoed is, boven het miljard uitkomt.

Vrees voor bezuinigingen

België heeft zich ertoe verplicht tegen 2010 de internationale fatsoensnorm van 0,7 procent te halen, brengt 11.11.11 in herinnering. Afhankelijk van de economische groei is daarvoor dit jaar meer dan 400 miljoen euro extra nodig, en in 2010 nog eens minstens 300 miljoen euro. In de begroting staat dat de Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS), de belangrijkste hulpinstantie, dit jaar 272 miljoen euro meer krijgt dan in 2008, en dat bedrag mocht volgens de bronnen van 11.11.11 in april nog altijd worden uitgegeven.
Bogdan Vanden Berghe, algemeen secretaris van 11.11.11, houdt wel zijn hart vast voor de tweede helft van het jaar. “Het is overal in Europa aan het rommelen. Italië, Ierland en Litouwen hebben al fors bezuinigd op hun ontwikkelingshulp. Ik kan me niet voorstellen dat er in België geen discussie ontstaat.” Een mogelijk scenario is dat de Belgische ontwikkelingsbijdrage in 2009 nog onaangeroerd blijft, maar dat er in 2010 wel naar het budget gekeken wordt om te bezuinigen. 
11.11.11 waarschuwt dat het hoe dan ook moeilijk wordt om dit jaar het wettelijk vastgelegde groeipad naar de 0,70 procent te volgen. België rekende daarvoor eerder op een belangrijke schuldkwijtschelding aan Congo, maar die komt er waarschijnlijk dit jaar toch niet. De federale overheid hoopt ook dat de regio’s voor 5 procent van de totale inspanning zorgen, maar op dat vlak zijn er voorlopig nog geen harde toezeggingen.

Gebrek aan coherentie

De Vlaamse Noord-Zuidkoepel breekt dit jaar een lans voor meer coherentie in het ontwikkelingsbeleid. Een kras voorbeeld van het gebrek aan samenhang is de uiteenlopende houding van de ministers Didier Reynders (financiën) en Charles Michel (Ontwikkelingssamenwerking). Michel staat achter het voornemen van de G20, de groep van de grootste economieën in de wereld, om het Internationaal Monetair Fonds te hervormen. Maar Reynders ging binnen die instelling al op de rem staan in de discussie om de beslissingsmacht in het IMF op een meer evenwichtige manier tussen de lidstaten te verdelen.
11.11.11 klaagt ook dat België geen haast maakt om zijn status van belastingparadijs aan te pakken. Via dergelijke financiële centra lopen ontwikkelingslanden miljarden aan belastingsopbrengsten mis. Ook door beslissingen of internationale standpunten in domeinen als handel, landbouw, defensie en klimaat worden vaak Belgische inspanningen op het vlak van ontwikkelingssamenwerking teniet gedaan.  
De hele Belgische regering moet zich dringend engageren om een coherent ontwikkelingsbeleid te gaan voeren, vindt 11.11.11. Daar komt ook best een wettelijk kader en een duidelijk mechanisme voor, terwijl het parlement de mogelijkheden moet krijgen om een en ander te controleren.