Boliviaanse president probeert uitslaande brand te blussen

Mesa opende maandag een internationale conferentie over landproblemen in Santa Cruz, de economische hoofdstad van Bolivia. Volgens hem kan Bolivia niet uit de problemen raken als de landconflicten er niet worden opgelost. Bolivia is 1,1 miljoen vierkante kilometer groot en telt amper 8,5 miljoen inwoners, maar toch woeden er op veel plaatsen zware discussies over de eigendomsrechten op en het gebruik van grote stukken grond. Grootgrondbezitters, industriële landbouwbedrijven en houthakkers staan daarbij tegenover landloze boeren en straatarme indiaanse gemeenschappen.

Vooral in de goede landbouwregio’s komen de aanspraken van die verschillende groepen toenemend met elkaar in botsing. Volgens Mesa nemen de partijen radicale standpunten in. Hoe kunnen we de uiteenlopende posities met elkaar verzoenen als iedereen oogkleppen draagt, onmiddellijke oplossingen eist en daarvoor zelfs geweld wil gebruiken? vroeg Mesa zich retorisch af. Hij wil de spanningen reduceren door de partijen te doen afstappen van hun extreme eisen en verwachtingen.

Die strategie hanteert de Boliviaanse president ook om de sociale conflicten te bezweren die weer zijn opgelaaid in Bolivia. Vakbonden en de inwoners van de stad El Alto blijven maar betogen, terwijl groepen van kleine boeren op belangrijke verbindingswegen versperringen opwerpen. Mesa bood eerder deze maand twee keer zijn ontslag aan omdat het land volgens hem onbestuurbaar dreigt te worden. Volgens de president zullen de conflicten in bloedvergieten eindigen als de partijen hun extreme standpunten niet matigen.

De actievoerders in de steden willen onder meer dat de regering een wet stemt die buitenlandse olie- en gasmaatschappijen dwingt de helft van hun inkomsten af te staan aan de Boliviaanse staat. Volgens Mesa zou die maatregel alle investeerders wegjagen. De protesterende kleine boeren, veelal indianen, willen meer steun en erkenning van hun aanspraken op gemeenschappelijke gronden.

Een even groot gevaar gaat voor Mesa uit van de provincie Santa Cruz. In die relatief rijke landbouwprovincie halen grote veetelers en industriële producenten van katoen, suiker en soja zwaar uit naar Mesa omdat hij geen einde maakt aan de wegblokkades. Plannen om Santa Cruz af te scheiden van de rest van Bolivia, genieten veel steun in de provincie.

Volgens Mesa, die een sterke aanhang geniet in de hoofdstad La Paz maar in Santa Cruz vooral tegenstanders telt, vormt de evolutie van de landbouw in Santa Cruz de kern van het landprobleem in Bolivia, maar kan de provincie het land misschien ook op weg zetten naar een oplossing. Mesa vindt dat grote en kleine boeren perfect naast elkaar kunnen bestaan en efficiënt werken. Daartoe moet er volgens hem wel meer aandacht komen voor de problemen waarmee kleine boeren kampen. Nu is het platteland een hel voor de armen en een kweekstation voor de armen in de steden.

De Boliviaanse landproblemen moeten ook aan bod komen in de grondwetgevende vergadering die Mesa beloofd heeft bijeen te roepen. Maar de politieke partijen in Bolivia zijn het er nog niet over eens geraakt of ze de grondwet willen laten herschrijven. (PD/MM)