Chávez zet vaart achter landhervorming

Dit weekend brengt een inspectieteam een aangekondigd bezoek aan de Britse ranch El Charcote in de staat Cojedes en geeft zo het startschot voor de landhervormingsmissie ‘Vrij Land en Volk’. Het volledige staatsapparaat, gesteund door leger en politie, zal op 8 januari afzakken naar El Charcote voor de eerste operatie van Vrij Land en Volk, kondigde Alexis Ortiz, de openbare aanklager van Cojedes aan. We zullen de eigendomsrechten van het landgoed onderzoeken en nagaan hoe het land gebruikt wordt.

De veeranch El Charcote is 13.000 hectaren groot en is in handen van de Britse Vestey Group, een internationaal bedrijf dat belangrijke vee- en suikerrietbelangen heeft in Argentinië, Brazilië en Venezuela. Volgens Ortiz zijn minstens 3.500 hectaren publieke eigendom. Een deel van dat land wordt bezet door landloze boeren, een ander deel ligt braak. Hij voegde er aan toe dat de interventie door de overheid op geen enkele manier de activiteiten van de ranch zal verstoren.

Dit soort interventies kaderen in een groots opgezette inventaris die volgens de Venezolaanse minister van Landbouw Arnoldo Márquez moet nagaan waar landeigendommen gesitueerd zijn, waar hun grenzen liggen, wie de eigenaar is, in welke staat ze verkeren, hoe productief ze zijn en wat er geproduceerd wordt. Als het land slecht wordt onderhouden of gedeeltelijk onproductief is, zullen de eigenaars een speciale belasting moeten betalen.

De inventaris zal meer dan 40.000 boerderijen en landgoederen in Venezuela omvatten. Volgens Otaiza zijn al meer dan 600 gevallen gekend waarbij de eigenaars niet konden aantonen dat het land hun wettelijk toebehoort. 56 daarvan, waaronder de ranch El Charcote, zijn zogenaamde latifundia, landgoederen die meer dan 5.000 hectaren beslaan. Wie niet kan bewijzen dat hij de wettelijke eigenaar is van ‘zijn’ land, kan het verliezen, zegt Eliézer Otaiza, voorzitter van het Nationale Landinstituut van de regering (INTI). Het land kan door de staat herverdeeld worden.

In 2001 ondertekende de Venezolaanse president Hugo Chávez een decreet om het eigendom van landgoederen te hervormen. Op basis daarvan heeft het INTI al meer dan 2 miljoen hectaren land herverdeeld onder zowat 100.000 families. In een aantal gevallen weigerden de rancheigenaars afstand te doen van hun land en gingen ze over tot geweld. Verschillende activisten zijn al vermoord in de strijd om de landhervorming.

In de jaren zestig voerde Venezuela al landhervormingen door om de sterke concentratie van landeigenaarschap tegen te gaan. Verschillende miljoenen hectaren werden toen verdeeld onder 230.000 families. Desondanks zette de concentratie van landeigendommen zich steeds verder door. Volgens een studie van de lokale mensenrechtengroep Provea was tegen 1998 maar liefst 42 procent van Venezuela’s landbouwland in handen van grootgrondbezitters. In 1958 ging het nog om 23 procent.

De naam Vrij Land en Volk verwijst naar de slogan van generaal Ezequiel Zamora, een 19de eeuwse Venezolaanse boerenleider die opkwam voor landhervormingen en sociale rechtvaardigheid. Chávez is een bewonderaar van Zamora en noemde enkele van zijn rurale projecten dan ook Zamorano. (PD)