Gewelddadige ontruiming in de Filipijnen

Minstens een dode en meer dan veertig gewonden waren het gevolg van een opstand tegen de vernieling van een krottenwijk in de Filipijnse stad Parañaque. Het uiteindelijke doel van de overheid is om de sloppenwijken te vervangen door goedkope appartementsgebouwen. De Filipijnse krant The Inquirer meldt dat door de geplande opruiming ongeveer 25.000 families dakloos zullen worden.

Volgens Florencio Bernabe, burgemeester van Parañaque, hadden de autoriteiten enkel als doel de informele markten in de wijken te verwijderen. Toch geloofden de inwoners dat ze ook hun woonplaats niet zouden kunnen behouden. Op tien april 2012 kondigde de lokale overheid namelijk al de onruiming aan van de wijk en werden de inwoners opgeroepen om hun woningen te verlaten. Op 7 maart 2012 werden al verschillende woningen en winkels gesloopt door de overheid.

Stenen versus wapens

Op de ochtend van 23 april 2012 reed de politie de sloppenwijken binnen met zes vrachtwagens. De inwoners vormden een menselijke blokkade langs de weg en eisen de verplaatsing van de politiemacht  Wanneer de politie traangas gooide, ontstond er chaos. De inwoners bekogelden de politiemachten met stenen, flessen, en alles wat er op straat te vinden was. De politie beantwoordde dit met wapens.

Het conflict had de dood van Arnel Leonor als gevolg, Leonor was twintig jaar oud en stond volgens zijn buren aan de kant van de Sucratstraat, waar de chaos plaatsvond. ‘We waren niet voorzien op een gevecht met geweren’, zegt Sheila Bernal, inwoner en leidster van het verzet tegen de vernieling, aan de Filipijnse websie Bulatlat. ‘Hoe kunnen stenen weerstand bieden tegen wapens?’, zegt Fernando, de echtgenoot van Sheila.

In de media werd melding gemaakt van 36 gewonden. Medische hulp was beperkt en bovendien waren ziekenhuizen moeilijk te bereiken. Rodman Ortega is zestien jaar oud en inwoner van de residentie. Ortega werd naar het ziekenhuis gebracht voor onmiddellijke operatie, nadat een kogel zijn rechterarm verwondde. Ter plaatse kon zijn familie de operatie niet betalen en werd verdere verzorging geweigerd. Na twee uren rijden, kon hij terecht in het East Avenue Medical Center in Quezon City.

Eddie Encio (31) en zijn vrouw Ester Encio (43), hebben een winkel in de wijk en kwamen kijken welke schade was toegebracht. ‘De politie arresteerde mijn vrouw onmiddellijk toen ze van haar motorfiets stapte. Je kan op de nieuwsbeelden zien dat ze zelfs de kans niet kreeg om haar helm af te nemen’, vertelt Encio. In totaal werden 33 inwoners gearresteerd en beschuldigd van verstoring van de openbare orde en verzet bij arrestatie. Acht van de gearresteerden zijn minderjarig.

Een oproep tot rechtvaardigheid

Inwoners onderzoeken samen met dokters, verplegers en advocaten wie verantwoordelijk gesteld moet worden voor de geweldplegingen die plaatsvonden. Anakbayan, een progressieve jeugdvereniging, stelt de politiemachten verantwoordelijk. ‘De vernieling van de wijk moet worden beëindigd en de officiële machten die verantwoordelijk zijn voor dit geweld moeten worden berecht. Er is nood aan een onafhankelijk en onpartijdig onderzoek’, deelde de vereniging mee.

Geruchten deden de ronde dat Henry Sy, de eigenaar van de Filipijnse winkelketen SM, de zone had opgekocht voor de bouw van appartementsblokken. De organisatie van Henry Sy ontkent zijn betrokkenheid in een verklaring op hun website.

In mei 2011 plande de Raad voor Huisvesting en Stedelijke Ontwikkeling een strategisch plan om de sloppenwijken op te waarderen. Het doel is de omgeving leefbaar te maken en een duurzame gemeenschap te ontwikkelen. Vice-president Jejomar C. Binay riep de investeerders op om de bewoners van de krottenwijken te betrekken bij deze projecten. ‘Als de gemeenschap volledig betrokken wordt bij het uitwerken, de design en de implementatie van dit plan, kunnen ze effectieve partners worden bij het opwaarderingwerk’, zei Binay.

De belanghebbenden van dit project en de investeerders staan weigerachtig tegenover deze manier van samenwerken en stellen dat ‘de huidige bewoners van de sloppenwijken te arm zijn om te betalen voor degelijke infrastructuur en andere diensten’.