Kenianen kruipen in hun pen voor vrede

Bij de getuigenissen van de commissie-Waki zit een bundel verhalen opgesteld door Bezorgde Keniaanse Schrijvers (CKW), een groep auteurs die elkaar vonden in reactie op de gewelddadige rellen die de kop opstaken na de betwiste verkiezingen van eind december 2007.

“Kenia is in de internationale media voorgesteld als een land dat door etnische haat en massaal geweld overspoeld werd, terwijl vele mensen uit alle lagen van de maatschappij zich in eerste instantie afvroegen wat ze konden doen om deze crisis op te lossen”, vertelt Shalini Gidoomal. Hij staat aan het hoofd van het Kwani Fonds, een schrijvers- en artiestencollectief in Nairobi. “Wij als auteurs moesten iets doen om te helpen, en ons enig middel daartoe is schrijven.”

Zo heeft deze groep voorlopig meer dan 160 nieuwsberichten en analyses, maar ook gedichten en kortverhalen opgesteld en wereldwijd gepubliceerd. CKW trommelde niet enkel bekende Keniaanse schrijvers op, maar leidde ook jonge journalisten op om de crisis vanuit Keniaans standpunt te verslaan. 

Stereotypen

“De verslaggeving van de internationale media was niet accuraat en kwam vaak neer op typische verhalen over het ‘Donker Continent’. In onze ogen is dat slecht geïnformeerde, stereotiepe en misleidende verslaggeving van het geweld door reporters die het land en zijn volk nauwelijks kennen”, verklaart Shalini.

De eerste beelden die de wereld rondgingen, waren die van een man die met een machete wordt bewerkt terwijl hij vergeefs probeert te vluchten. Dat zette kwaad bloed bij de schrijversgroep. “Westerse media tonen nooit verminkte lichamen van terreurdaden zoals bijvoorbeeld de bomaanslagen in Londen in 2005. Waarom doen ze dat wel bij de Keniaanse tragedie?”, vraagt Shalini zich af.

De ware gebeurtenissen en de complexe oorzaken van het verkiezingsgeweld werden herleid tot het voorgekauwde verhaal van stammentwisten. Buitenlandse media merkten bijvoorbeeld niet dat bij de eerste golf van relschoppers duizenden Kalenjin jongeren zaten, die zopas het overgangsritueel naar de volwassenheid in de besnijdeniskampen van Eldoret (West-Kenia) achter de rug hadden. Met een nieuw gevoel van macht en mannelijkheid, branden ze duizenden de boerderijen en huizen plat van ‘buitenstaanders’ die op ‘hun’ land leefden.

Deze sociologische en psychologische factoren gingen voorbij aan de internationale media, die enkel oog hadden voor het sensationele en stereotiepe”, vindt Shalini. Hij denkt dat het stijgende aantal werkloze, ongeschoolde en gefrustreerde jonge mannen de wankele vrede blijft ondermijnen.

Nieuw Kenia

Dipesh Pabari, redacteur bij de krant Wajibu, gelooft dat er bij de eerste verslagen ook verhalen ontbraken over de moed en het medeleven van honderden gewone Kenianen die de slachtoffers hielpen ongeacht hun stam of politieke mening. Eén van de voorbeelden die hij noemt is dat een bosopzichter die zijn leven riskeerde door aan 847 vluchtelingen onderdak te bieden op het hoogtepunt van de gevechten. Dat laatste editie van Wajibu is volledig gewijd aan het werk van bezorgde schrijvers en dichters.

“Om een echt nieuw Kenia te bekomen zijn drastische en pijnlijke veranderingen nodig, zowel in het beleid als in de omgang. We hebben nog een lange weg af te leggen”, besluit Pabari. “Wanneer, waar en hoe de overlevenden van het geweld een nieuwe plaats krijgen, zal uitwijzen of we erin geslaagd zijn een nieuw Kenia op te bouwen.”