Latijns-Amerika kan bij armoedebestrijding alleen op zichzelf rekenen

Zowat alle staats- en regeringsleiders wereldwijd hebben zich in 2000 plechtig voorgenomen tegen 2015 het aantal mensen dat in armoede leeft en honger lijdt, met de helft te verminderen. Latijns-Amerika en de Cariben zijn duidelijk rijker dan Afrika of Zuid-Azië, maar toch staat de regio voor een enorme uitdaging. Volgens de Corporación Andina de Fomento, een instelling die de economische groei in de Andeslanden moet aanzwengelen, moet 37 procent van alle Brazilianen rondkomen met minder dan 2 dollar per dag. In Mexico bedraagt dat percentage 39 procent, en het stijgt tot 45 procent voor Argentinië, 54 procent voor Peru en 62 procent voor Bolivia.

Twaalf Latijns-Amerikaanse landen hebben nu een nationale strategie voor armoedebestrijding, iets waar in 1997 nog geen sprake van was. Veel Latijns-Amerikaanse economieën doen het ook niet slecht. En toch slinkt de armoede in de regio nauwelijks. Dat ligt vooral aan de extreem ongelijke inkomensverdeling. Dat was twintig jaar geleden al een groot probleem, en er is sindsdien nauwelijks verandering in gekomen. In sommige landen wordt de kloof tussen arm en rijk nog almaar breder.

Daardoor leidt economische groei in Latijns-Amerika maar heel indirect en mondjesmaat tot een vermindering van de armoede. Als Brazilië enkel via economische groei het aantal inwoners die armoede lijden wil halveren, moet de Braziliaanse economie daarvoor de komende 10 jaar met 250 procent groeien. Maar volgens Enrique Ganuza, de chef-econoom van het Latijns-Amerikaanse kantoor van het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP), valt de nodige groei terug tot 50 procent als Brazilië tegen 2015 30 procent van zijn scheve inkomensverdeling rechttrekt. Datzelfde geldt in mindere of meerdere mate voor alle landen van Latijns-Amerika.

Op de internationale gemeenschap moet Latijns-Amerika niet rekenen. Niemand zal over de brug komen met hulp die niet moet worden terugbetaald, zegt Ganuza. De regio moet er dus zelf de schouders onder zetten. Volgens Ganuza maken armoedebestrijding en de vermindering van de ongelijkheid in Latijns-Amerika alleen kans als ze centraal komen te staan in het beleid dat de betrokken landen voeren. Een probleem is dat we vrij weinig weten over hoe herverdeling van rijkdom kan gebeuren zonder sociale drama’s te veroorzaken. (PD)