Lula minder populair dan ooit

Het is de eerste keer dat Lula’s persoonlijke appreciatiegraad onder de 50 procentgrens zakt, en dat bedreigt zijn herverkiezing, zegt Ricardo Guedes. Hij is de directeur van het Peilinginstituut van de Nationale Transportfederatie, dat om de maand of twee maanden opiniepeilingen uitvoert over economische en politieke onderwerpen. De peiling over Lula en zijn regerende Arbeiderspartij PT dateert van vorige week, maar de resultaten zijn pas nu bekendgemaakt.

Maar liefst 46,7 procent van de ondervraagden - een groep die even groot is als die van de overgebleven aanhangers van de president - zegt zelfs dat ze onder geen enkele omstandigheid voor Lula zouden stemmen. In september ging het nog om 39,3 procent. Voor het eerst lijkt het erop dat Lula bij de volgende presidentsverkiezingen in oktober 2006 het onderspit zou kunnen delven tegenover José Serra, de huidige burgemeester van Sao Paulo. Serra was Lula’s tegenkandidaat bij de verkiezingen in 2002.

Lula’s regering scoort nog slechter dan hijzelf: haar appreciatiegraad zakte van 35,8 procent in september tot 31,1 procent.

Palocci verdedigd door oppositie

De slechte cijfers hebben alles te maken met de serie corruptieschandalen - van smeergeld aan parlementsleden tot illegale campagnefinanciering - die sinds mei hun schaduw op de regering en de PT werpen. De meerderheid van de ondervraagden zegt dat ze geloven dat Lula bij de schandalen betrokken was. Er lopen momenteel diverse parlementaire onderzoeken. Twee ministers die dicht bij Lula stonden hebben al ontslag genomen en Brazilië gonst van de geruchten dat Begrotingsminister Antonio Palocci zal volgen.

De zaak-Palocci is een geval apart. De PT-minister wordt er opnieuw van beschuldigd dat hij in 2001 en 2002 illegale verkiezingsgelden naar de PT-kas overhevelde en zal daarvoor hoogstwaarschijnlijk worden uitgenodigd voor een parlementaire onderzoekscommissie. Die wordt gecontroleerd door de oppositie, maar het is juist de oppositie die achter Palocci’s strakke bezuinigingsbeleid staat, terwijl hij vanuit zijn eigen partij bakken kritiek krijgt te verwerken.

Palocci stelde onlangs samen met de minister van Planning Paulo Bernardo voor om het strakke financiële beleid - met een beperking van de openbare uitgaven om de staatsschuld te verminderen - nog tien jaar voort te zetten. Dat stuitte op openlijke felle kritiek van Lula’s minister van Energie, Dilma Rousseff. Lula benadrukt dat Palocci minister van Financiën is en blijft, maar ook hij heeft signalen gegeven dat de fiscale aanpassingen mogelijk te ver zijn doorgedreven.

Het streefdoel voor dit jaar was een primair begrotingsoverschot (het begrotingsoverschot voor het betalen van de schulden) van 4,25 procent van het bruto binnenlands product. In september stond het overschot op 6,1 procent, wat inhoudt dat een groot deel van het budget niet is uitgegeven. Intussen zijn de Braziliaanse snelwegen in belabberde conditie, dook mond- en klauwzeer weer op - volgens sommigen door het gebrek aan fondsen voor adequate preventie - en zijn er stakingen in diverse sectoren. Al die problemen hebben het ongenoegen, over de regering-Lula verder aangewakkerd. De opiniepeiling van dinsdag geeft aan dat 52,7 procent.

Van de ondervraagde Brazilianen vindt 52,7 procent dat het economische beleid van Palocci een vergissing is, terwijl maar 35,3 procent erachter staat. (ADR,PD)