Regering werkt aan omstreden heffing op mijnbouwwinsten

Het wetsvoorstel dat de regering van president Ricardo Lagos dinsdag indiende in het parlement, voorziet in een heffing van drie tot vijf procent op de operationele winst van grote mijnbouwbedrijven - de bedrijfswinst voor aftrek van belastingen, financiële lasten en uitzonderlijke uitgaven. Vorig jaar in augustus haalde een ander voorstel dat de mijnbouwbedrijven royalty’s had willen doen betalen op hun netto verkoopcijfers, niet de vereiste bijzondere meerderheid in het parlement. Voor het nieuwe voorstel volstaat een gewone meerderheid.

Vakbonden, niet-gouvernementele organisaties en experts dringen aan op de maatregel. Maar de mijnbouwsector kondigt verzet aan. We zullen niet passief toekijken hoe onze bedrijven in gevaar worden gebracht, zegt Alfredo Ovalle, de voorzitter van de Nationale Mijnbouwvereniging (SONAMI), een samenwerkingsverband van mijnbouwbedrijven.

Buitenlandse bedrijven in Chili betalen een uniforme belasting van 42 procent op hun netto inkomsten, maar de voorstanders van een bijzondere heffing voor grote mijnbouwbedrijven stellen dat veel buitenlandse ondernemingen handig gebruik maken van wettelijke achterpoortjes en vrijstellingen om hun winsten onbelast het land uit te sluizen. Bij de nieuwe heffing zou ontwijking onmogelijk zijn.

De regering zegt dat ze een einde wil maken aan de voorkeursbehandeling waar buitenlandse mijnbouwbedrijven op kunnen rekenen sinds 1974, een jaar na de machtsovername door de voormalige dictator Augusto Pinochet. Zijn voorganger, de socialistische president Salvador Allende, had de koperindustrie in 1971 genationaliseerd en weigerde compensaties te betalen aan de buitenlandse bedrijven omdat ze buitensporige winsten zouden hebben gemaakt. Pinochet betaalde wel royale vergoedingen, en zorgde voor een bijzonder gunstig klimaat voor investeerders. Daardoor konden buitenlandse en Chileense bedrijven de staatsbedrijven weer in de hoek drummen. Ongeveer 70 procent van de Chileense koperproductie is nu weer in handen van privé-ondernemingen.

Chili is het enige land ter wereld dat zijn koper zomaar weggeeft, zegt Jorge Lavandero, een senator van de Christen-democratische Partij (PDC), één van de vier partijen in de regering. De voorbije 14 jaar hebben (privé-ondernemingen) 43 miljard dollar naar het buitenland overgeschreven zonder daar één cent belastingen op te betalen. Volgens Lavandero moeten mijnbouwbedrijven in Chili gemiddeld maar half zoveel belastingen betalen dan in andere landen Een groot deel van die heffingen ontwijken ze dan nog eens. De voorkeursbehandeling van de mijnbouwbedrijven is tijdens de dictatuur vastgelegd in een bijzondere wet, die enkel door een meerderheid van vier zevende van de 120 volksvertegenwoordigers en 47 senatoren kan worden veranderd.

De ondernemers argumenteren dat de nieuwe belasting ongrondwettelijk is en investeerders in een belangrijke sector van de economie zal afschrikken.

De mijnbouwsector is goed voor 42 procent van de exportinkomsten van het land. Chili is de grootste koperproducent ter wereld; het voert per jaar 4,7 miljoen ton koper uit en bezit 40 procent van de koperreserves van onze planeet. De koperprijzen zijn eind vorig jaar hoog opgelopen, een gevolg van de sterke vraag in China en andere Aziatische landen. (PD)