Survivalhandboek voor kleine eilanden

Kleine eilanden moeten inventief zijn, is de conclusie van ‘Surviving climate change in small islands’. Een greep uit de beleidssuggesties die de komende jaren het verschil kunnen maken:

- Dwing bouwpromotoren en hotelmaatschappijen verder van de kust te bouwen, en plan benedenverdiepingen die rustig mogen overstromen

- Investeer in infrastructuur voor toeristen die lang blijven (vliegreizen zullen immers waarschijnlijk duurder worden door eco-toeslagen)

- Zet campagnes op die toeristen ertoe aanzetten hun regeringen aan te spreken op de klimaatproblematiek (de rijke landen zijn nog altijd de grootste producenten van de broeikasgassen die de klimaatverandering veroorzaken)

- Verplicht het gebruik van gezuiverd afvalwater in plaats van grondwater voor de irrigatie van golfterreinen en tuinen

Het handboek voor kleine eilanden is geschreven door het Tyndall Centre for Climate Change Research, een Britse onderzoeksinstelling die zich toelegt op klimaatverandering. Op 132 pagina’s leggen de auteurs uit wat kleine eilanden kunnen doen om zich voor te bereiden op de stijging van de zeespiegel, meer hete dagen, hevigere stormen, extreme regenval of langere periodes van droogte en de gevolgen daarvan voor het toerisme.

De klimaatverandering lijkt al akelig tastbaar voor eilandbewoners. Het water van de Caribische Zee is de afgelopen 100 jaar gemiddeld 1,5 graden warmer geworden, wat slecht is voor de koraalriffen en waardoor het gevaar van tropische stormen toeneemt. Er valt ook minder regen dan vroeger. Ook het water van de Stille Oceaan wordt duidelijk warmer. Bewoners van atollen in de regio moeten verhuizen door de sterke erosie aan de kusten; boeren schakelen over op andere gewassen omdat de neerslagpatronen veranderen en er meer zout water in het grondwater dringt omdat het zeeniveau is gestegen.

Kleine eilanden zijn bijzonder kwetsbaar. Er zijn veel laaggelegen gebieden, meestal moet het merendeel van de bevolking dicht bij de zee wonen, en de meeste eilanden hebben een zwakke economie. Sommige eilanden hebben hun kwetsbaarheid zelf nog vergroot - bijvoorbeeld door mangrovewouden te kappen die als een buffer fungeren bij stormen, of door een chaotische stadsontwikkeling langs de kustlijn.

Een algemene goede raad aan de eilandjes is dat ze hun specifieke kwetsbaarheid wetenschappelijk in kaart moeten brengen en preventieve maatregelen en noodhulpvoorzieningen best daarop baseren. Zo kunnen eilanden bijvoorbeeld vermijden overdreven hoge zeeweringen te bouwen om daarna vooral geconfronteerd te worden met extreme regenval en dus overstromingen in het binnenland. Eilanden betrekken verder best hun bevolking zoveel mogelijk bij preventieve maatregelen. Daarnaast is het een goed idee dat ze hun beleid inzake klimaatverandering integreren in het algemene ontwikkelingsbeleid en dat ze investeren in waarschuwingssystemen en noodhulpcapaciteit.

Kleine eilanden kunnen veel van elkaar leren, schrijven de onderzoekers van het Tyndall Centre. De Bahamas, de Kaaimaneilanden en de Turks- en Caicoseilanden zijn door een aantrekkelijke wetgeving op bankzaken belangrijke off-shore centra geworden. Ze zijn daardoor nu veel minder afhankelijk van het toerisme - een sector die extreem kan lijden onder natuurrampen. En op Antigua and Barbuda betalen mensen die hun huis zo bouwen dat overstromingen en orkanen nauwelijks schade kunnen aanrichten, lagere verzekeringspremies. (PD/ADR)

‘Surviving climate change in small islands’
http://www.tyndall.ac.uk/publications/surviving.pdf