VN willen dat landen kleur bekennen over wapens

Tot volgende week nog debatteren de VN-landen in New York over de vraag of en hoe de internationale handel in lichte wapens aan banden gelegd kan worden. Anthea Lawson van het International Action Network on Small Arms (IANSA) waarschuwt voor overdreven optimisme. “Een internationaal verdrag zal niet goedgekeurd worden. Er is wel veel steun om een reeks van wereldwijde principes of richtlijnen op te stellen met universele criteria voor de transfer van lichte wapens.”

Volgens het ngo-netwerk is het haalbaar om een internationale standaard vast te leggen die bepaalt of een wapenlevering doorgaat of niet. Wanneer de een kans bestaat dat wapenleveringen bijdragen tot mensenrechtenschendingen, conflicten of de ontwikkeling van een land in gevaar brengen, zouden landen daarvan moeten afzien. Nu is het vaak zo dat wanneer één land ethische bezwaren maakt tegen een wapencontract, een ander land al snel het gat in de markt opvult.

In 2001 al keurden de VN-lidstaten al een actieprogramma goed waarin staat dat landen hun wapentransfers in overeenstemming zullen brengen met hun “internationale verplichtingen”. Maar wat die verplichtingen inhouden, daarover heerst geen overeenstemming.

“Er is brede steun voor een strenge internationale wapencontrole”, zegt Caroline Green van Oxfam. De ngo wijst erop dat de West-Afrikaanse landen vorige week al een conventie ondertekenden om de internationale wapenhandel aan banden te leggen. “De West-Afrikaanse conventie wordt wettelijk bindend en bestrijkt de wapenexporten -import, de productie en de munitie.” Ook in Oost-Afrika, Centraal-Amerika zijn er regionale wapenakkoorden van kracht. De Europese Unie heeft een gedragscode.

45 van de 191 VN-lidstaten hebben volgens Oxfam hun steun uitgesproken aan een internationaal verdrag tegen lichte wapens, waaronder Argentinië, Brazilië, Kenia, Groot-Britannië, Duitsland en Frankrijk.

Maar de tegenstand is even machtig. Landen als Rusland, China, Egypte, Iran zijn niet voor een internationaal wapenverdrag. De Verenigde Staten verzetten zich hevig tegen een discussie over nationale wapenwetten.

Bij de opening van de VN-conferentie maandag hebben vredesactivisten een petitie overhandigd aan Kofi Annan, de secretaris-generaal van de VN. Volgends de actievoerders doden de wapens elke dag 1.000 mannen, vrouwen en kinderen. (MM/ADR)