Wetenschap doorprikt mythe van alcoholmisbruik bij Aboriginals

“Er is naar mijn weten geen bewijs om die wijdverbreide opvatting te staven”, stelt professor Maggie Brady van het Australian National University’s Centre for Aboriginal Economic Policy Research. Ze verwijst daarbij naar de idee dat het alcoholmisbruik bij de Aboriginals een biologische verklaring heeft. “Zelfs als dat zo zou zijn, is de kwestie sterk overdreven en uitvergroot”, denkt ze. “Ze gaat voorbij aan andere zeer invloedrijke factoren die het drankpatroon van iedereen bepalen, niet alleen van de inheemse bevolking.”
Brady schreef ‘First Taste’, een reeks van zes boeken die populaire mythen over de relatie van Aboriginals met alcohol moeten ontkrachten. De meeste aandacht gaat naar de opvatting dat alcoholmisbruik bij de autochtone Australiërs te wijten valt aan een biologisch verschil, eerder dan aan sociale en culturele omstandigheden.
Dat is een overblijfsel uit het verleden, weerlegt Brady. “Het past in de overheersende koloniale visie in de achttiende eeuw. Toen werd algemeen aangenomen dat inheemse volkeren in verschillende delen van de wereld – waaronder Afrika, Noord-Amerika maar ook Australië – niet met drank overweg konden”, legt de antropologe uit. “Deze opvatting hing samen met de vrees van de kolonisator voor opstanden van de inheemse bevolking, aangedreven door alcohol. Alleen ‘beschaafde’ mensen konden zich beheersen.”

Drooglegging

De mythen hebben hun wortels in het verleden, maar alcoholmisbruik bij Aboriginals blijft een actueel probleem. Volgens een rapport van het nationale Instituut voor Drugsonderzoek (NDRI) uit februari 2007 lag het aantal alcoholgerelateerde doden bij de inheemse bevolking meer dan dubbel zo hoog dan bij uitheemse Australiërs voor de periode tussen 2000 en 2004.
Alcoholmisbruik bij inheemse Australiërs hangt niet samen met een uitgesproken zwak voor drank, meent Judy McKay van de Council for Aboriginal Alcohol Program Services (CAAPS) in Darwin – de hoofdstad van de provincie Northern Territory. Ze wijst vooral op sociale en omgevingsfactoren.
In de naslaap van een rapport uit 2007 over kindermisbruik bij inheemse gemeenschappen in het Northern Territoy voerde de voormalige regering-Howard een controversiële reeks hervormingen door, die onder de huidige regering worden voortgezet. Het gaat onder meer om het verbod op de verkoop en consumptie van alcohol in de Aboriginalgemeenschappen.

Verzoening

Volgens McKay is drinken als manier om te ontsnappen aan de realiteit een begrijpelijk antwoord, gezien de moeilijkheden die vele mensen uit de inheemse gemeenschappen doormaken. Mensen komen bij de CAAPS aankloppen in verband met slechte huisvesting, werkloosheid, familiegeweld en relatieproblemen. “Elke andere bevolkingsgroep, ongeacht de etnische achtergrond, zou in deze omstandigheden naar de fles grijpen om soelaas te vinden”, redeneert ze.
Professor Ted Wilkes, een Nyangar Aboriginal uit de staat West-Australië en hoofd van de het nationale Drugs- en Alcoholcomité, deelt deze mening en vindt het ontkrachten van de mythe belangrijk. “Het gaat hier om een volk dat uitgeroeid werd”, vindt hij.
Professor Maggie Brady hoopt met haar boekenreeks “First Taste” dat Australiërs iets over elkaar zullen leren, en dat deze kennis bijdraagt tot de verzoening van de inheemse en uitheemse bevolking.
Judy McKay denkt dat het ontmaskeren van mythen als anachronismen de Aboriginals meer slagkracht kan geven. “Die wijdverbreide misvattingen houden hen opgesloten in dezelfde stereotypen.”