Vlaamse expertise onder de Marokkaanse zon: akkoord over samenwerking rond groene economie

Vlaanderen en Marokko gaan samenwerken rond de uitbouw van groene jobs in schone energie, circulaire economie, duurzaam afval- en waterbeheer. Daartoe werd een gezamenlijk vijfjarenplan ondertekend. Vlaanderen maakt een budget vrij van 25 miljoen euro.

Midden 2021 kwamen beide landen al overeen om een samenwerking op te starten. Marokko is namelijk actief op zoek naar internationale partnerschappen om de groene economie in het land te ontwikkelen, volgens een plan uitgewerkt in het ‘Nieuw Ontwikkelingsmodel van Marokko voor 2035’. 


De Vlaamse overheid heeft de samenwerking in een Landenstrategienota 2024-2028 gegoten en trekt 25 miljoen euro uit om projecten in de groene economie te ondersteunen.

Leren van elkaar

Het partnerschap heeft ook de bedoeling om van elkaar te leren op vlak van wind- en zonne-energie, circulaire economie, duurzaam afvalbeheer en ingrepen om waterschaarste tegen te gaan. Vlaanderen heeft bijvoorbeeld veel expertise in huis op het gebied van circulaire economie en stelt dat dit Marokko kan aanmoedigen om zijn afvalbeheer en recyclagetechnieken te verbeteren.

Marokko is een pionier in hernieuwbare energie, wat Vlaamse actoren dan weer de kans geeft om expertise op te doen in het testen van technologieën in andere klimatologische omstandigheden.

Een project van VITO en het Marokkaanse Agentschap voor Duurzame Energie (Masen) heeft bijvoorbeeld als doel om de energiestroomcapaciteit in een aantal rurale gebieden op te schroeven zodat er meer lokale industrie en economische activiteiten kunnen ontstaan. 

Groene economie

Met de focus op de uitbouw van groene economie wil Marokko sociaal welzijn en economische inclusie garanderen voor de 37 miljoen inwoners, maar tegelijk ook klimaatresistenter worden.

Marokko is in hoge mate blootgesteld aan de gevolgen van de klimaatverandering, met een gemiddelde temperatuurstijging van 1,7 graden in de afgelopen vijftig jaar en een gelijktijdige afname van de jaarlijkse neerslag met 20 procent.

Het Vlaams-Marokkaanse partnerschap beschouwt de realisatie van groene economie als een krachtig instrument en citeert in de strategienota een onderzoek uit 2023 dat stelt dat ‘groene economie de potentie heeft om snel en effectief economische groei en armoedebestrijding op een ongekende schaal te realiseren, onder meer dankzij groene tewerkstelling.’

Jongeren en vrouwen aan het werk

Marokko kampt met een lage werkzaamheidsgraad van 39 procent (cijfer van 2022). Vooral jongeren, vrouwen en universitair afgestudeerden ondervinden moeilijkheden om een baan te vinden. De Marokkaanse jeugdwerkloosheid bedraagt 33,6 procent (cijfer van juli 2023) en slechts één op de vijf vrouwen is er tewerkgesteld.

Specifiek binnen deze groepen is de intentie om te migreren dan ook groot: volgens de Arab Barometer overweegt 47 procent van de jongeren in de leeftijd 18 tot 29 jaar en 40 procent van de hooggeschoolden om te migreren.

Door groene jobs in Marokko te creëren hoopt het land zijn jongeren alvast meer kansen te geven.

Daarnaast ziet de Marokkaanse overheid dat migratie vanuit de bredere regio van Afrika ten zuiden van de Sahara wordt aangezwengeld door de klimaatverandering en demografische groei. Samen met de toenemende vergrijzing in Europa die de vraag
naar arbeidsmigratie zal doen toenemen stelt dat het koninkrijk voor een dubbele uitdaging: het beheersen van migratiestromen en het behouden van Marokkaanse vaardigheden en talenten.

Door groene jobs in Marokko te creëren hoopt het land zijn jongeren alvast meer kansen te geven. Bij de Vlaamse overheid klinkt het dat ze op deze manier de ‘onderliggende oorzaken van migratie aanpakken’ door economische welvaart en sociale vooruitgang in het land zelf te creëren. In 2022 waren er in Vlaanderen 233.202 Vlamingen van Marokkaanse herkomst.