De LRA in Province Orientale? Een welles-nietes spel tussen de Congolese overheid en de bevolking.

Een mogelijke verklaring voor deze onbegrijpende houding is dat het Oegandese leger sterk gefinancierd wordt door de Verenigde Staten en logistieke steun krijgt, terwijl het Congolese leger met een lege maag en drie kogels tegen dezelfde vijand moet vechten.’

Dagelijkse confrontatie

De ontkenning van het bestaan van LRA door de Congolese overheid is al lang gekend, maar werd eergisteren opnieuw officieel bevestigd. Dit zorgt voor veel tegenreactie en onbegrip bij de civiele gemeenschap, hulporganisaties, religieuzen, … kortom iedereen die dagelijks geconfronteerd wordt met de aanhoudende horror van het Verzetsleger van de Heer. De bevolking voelt zich ook minder veilig dan vorig jaar gezien de vele aanvallen en het tekort aan bescherming door veiligheidsactoren zoals politie, leger en MONUSCO. Dit werd bevestigd in een recent onderzoek van Oxfam. Sinds het begin van dit jaar 2011 zijn maar liefst 218 Congolese burgers ontvoerd, waarvan 110 kinderen en 88 Congolezen werden gedood. Met zo’n 190 aanvallen in de eerste helft van 2011 leeft de Congolese bevolking in permanente angst.

Protectie ?

Het Congolese regeringsleger, FARDC, dat zou moeten instaan voor de bescherming van de lokale bevolking is zelf actor in het schenden van mensenrechten. Verkrachting, afpersing en mishandeling door hun militairen worden regelmatig gerapporteerd. Wat daar verder mee gebeurt is vaak onduidelijk. Gezien de straffeloosheid blijven nieuwe gevallen opduiken, ondanks een aantal inspanningen van de Congolese politie, autoriteiten en humanitaire organisaties.

Bangadi

Een getuige uit Bangadi bevestigde gisteren nog dat het Congolese leger bij een aanval soms zelf de benen neemt, nog voordat de bevolking kan vluchten. Volgens deze hooggeplaatste getuige zou het Oegandese leger UPDF wél degelijke operaties uitvoeren die vruchten afwerpt. Andere ondervraagden stellen zich sterke vragen bij hun operaties. Hun leger bestaat gedeeltelijk uit ex-LRA leden en dat roept vragen op bij de bevolking. Volgens onze man uit Bangadi heeft dit net een aantal voordelen, met name dat zij beter dan de anderen de strategieën en aanpak kennen van hun ex-collega’s en zo beter geplaatst zijn om ze te traceren.

Bangadi is zo één van die dorpen die dagelijks geconfronteerd wordt met geweld van het LRA. Toch is er een evolutie te merken in dit geweld. De LRA zou tegenwoordig minder burgers doden en verminken, maar vooral etenswaren plunderen. Dit verwijst volgens Père Ernest naar een geplande reis naar Centraal Afrikaanse Republiek.

LRA, toch niet zo apolitiek

Het is niet eenvoudig te achterhalen wat de motieven van de LRA nog zijn in het gebied waar ze tegenwoordig opereert. In Oeganda was hun politieke agenda zwaar geladen, aangezien Kony de macht wilde overnemen, maar sinds 2005 verliet Kony Oeganda met zijn rebellenbeweging en vestigde zich voornamelijk in Noordoost Congo. Tot 2008 leefde het LRA behoorlijk goed samen met de lokale bevolking. Een rust die verbroken werd met de gezamenlijke operatie van het Congolese en Oegandese leger tegen Kony. Een rust die volgens een onderzoekster uit Kinshasa de huidige houding van de Congolese overheid verklaart. Dat de LRA ongestoord op Congolees grondgebied kon blijven gedurende drie jaar én de huidige contradictorische verklaring van de Congolese overheid wekt argwaan.

Verschillende LRA groepjes zouden hun voorraad opdoen en voedselwaren plunderen om naar Centraal Afrikaanse Republiek (CAR) te brengen. Kinderen en volwassenen worden voor een aantal dagen ontvoerd en ingezet als drager, waarna ze worden vrijgelaten. Deze beweging richting CAR wekt vragen op. In CAR is niet veel voedsel te vinden en dat zou een reden kunnen zijn waarom vooral in Congo veel geplunderd wordt. Volgens onze getuige uit Bangadi verplaatst de LRA zich vooral om te ontsnappen aan de hinderlagen van UPDF. Volgens andere bronnen zouden ze bijna uitgeteld zijn. Vorige week nog werd in het algemeen ziekenhuis van Dungu een Oegandees LRA-lid in zeer slechte toestand, met uitdrogingsverschijnselen opgenomen, wat een verzwakking van LRA kan betekenen. Volgens Père Ernest zou er iets veel groters aan de gang zijn.

Republiek Zuid-Soedan

Een aantal getuigen bevestigen dat LRA steeds nieuwe wapens en uniformen heeft. Waar die vandaan komen blijft een gissen, maar de rol van president Omar al-Bashir van Noord-Soedan in het LRA conflict is niet ongekend. Hoe lang zijn steun aan LRA zou blijven is ongeweten, maar volgens Père Ernest bereidt LRA in samenwerking met al-Bashir een destabilisering voor van de pasgeboren onafhankelijke Republiek Zuid-Soedan.

Dit gaat echter om speculaties, maar dat LRA een apolitieke rebellenbeweging is die enkel wil overleven en horror zaaien is een stelling die mag herzien worden. Is het niet Noord-Soedan, dan is het wel de Democratische Republiek die het bestaan van de LRA, direct of indirect, om welk reden ook, in stand houdt. Dat de Congolese overheid blind en doof blijft voor de dagelijkse aanvallen van LRA is voor de bevolking en alle actoren op terrein choquerend en compleet absurd.