Afrika geeft eis om vetorecht in Veiligheidsraad niet op

Namens de Afrikaanse landen zei ambassadeur Youcef Yousfi uit Algerije donderdag dat de Afrikaanse Unie (AU) nog steeds vasthoudt aan “niet minder dan twee permanente zetels met alle voorrechten en privileges die horen bij een permanent lidmaatschap, inclusief vetorecht.”

De Afrikaanse eis is een van de struikelblokken waar vier andere aspirant-leden, Japan, Duitsland, India en Brazilië (de G-4) tegenaan lopen. Enkele dagen eerder liet een Aziatische ambassadeur afgevaardigden op bijeenkomst ter ondersteuning van de G4 weten dat Afrika begint in te zien dat vetorecht “niet realistisch” is, omdat de huidige permanente leden van de Veiligheidsraad daar tegen zijn.

Namens de G4 zei hij dat de Afrikaanse Unie “zich flexibel toont” en dat een comite van tien leden van de AU geconcludeerd heeft dat het in het huidige klimaat onmogelijk is voor nieuwe permanente leden om vetorecht te krijgen.

In een verklaring voor de Algemene Vergadering van de VN beweerde Yousfi echter iets anders. “Afrika is vastbesloten om de historische onrechtvaardigheid recht te zetten”, zei hij. “Afrika is het enige continent dat niet vertegenwoordigd is onder de permanente leden van de Veiligheidsraad. Het is ons legitieme recht om volwaardig vertegenwoordigd te zijn in alle besluitvormende organen van de Verenigde Naties, in het bijzonder in de Veiligheidsraad.” De selectie van afgevaardigden en de criteria daarvoor, zijn de verantwoordelijkheid van de Afrikaanse Unie, zei Yousfi.

Onder de huidige vijftien leden van de Raad bevinden zich vijf permanente leden en tien niet-permanente leden. Aangezien de permanente leden met vetorecht, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, China en Rusland, het Afrikaanse voorstel al verworpen hebben, besloten de G-4 af te zien van een eis tot vetorecht.

De Afrikaanse landen die op kop lopen in de strijd om een permanente zetel, zijn Zuid-Afrika en Nigeria, gevolgd door Egypte. Andere mogelijke kandidaten zijn Kenia en Senegal.

Bill Fletcher, oud-voorzitter van TransAfrica Forum, zegt dat vetorecht voor nieuwe leden hoort bij de noodzakelijke hervorming van de VN.

”De VN zijn opgericht na de Tweede Wereldoorlog om hegemonie van de belangrijkste bondgenoten te garanderen. Dat was vanaf het begin een verkeerde insteek, maar het is in de 21ste eeuw nog problematischer”, zegt hij. “Het Afrikaanse standpunt slaat niet alleen op Afrika, het is een standpunt dat voor het hele Zuiden geldt.”

Ambassadeur Maged Abdelaziz uit Egypte, wiens land lid is van de Afrikaanse Unie, zei tegen de Algemene Vergadering dat Afrika legitiem recht heeft om adequaat vertegenwoordigd te zijn een uitgebreide Veiligheidsraad. “Elk voorstel dat qua zetelverdeling geen recht doet aan de Afrikaanse positie, zal stranden”, waarschuwde hij. De AU wil ook vijf niet-permanente zetels in de uitgebreide Veiligheidsraad.