De beste intenties maar geen geld op top Afrikaanse Unie

Zonder vrede geen ontwikkeling. Met die woorden sloot de Nigeriaanse president Olusegun Obasanjo, de huidige voorzitter van de AU, donderdag de jaarvergadering in de Ethiopische hoofdstad af. Dat zinnetje verklaart meteen waarom de top zijn ambitieuze doelstellingen niet kon waarmaken. Alpha Oumar Konare, de baas van de nog jonge Afrikaanse Unie, ontvouwde een plan ter waarde van 1,7 miljard dollar dat het gemarginaliseerde continent economisch zou doen heropleven. Het driejarenplan moest Afrika in de 21ste eeuw lanceren, zo luidde het.

Maar op het eind van de rit kwam geen enkele van de 38 aanwezige Afrikaanse regeringsleiders met geld over de brug. Ze besloten het plan later dit jaar opnieuw te bekijken tijdens een speciale zitting.

Ook over de financiering van de Afrikaanse Unie kwam geen akkoord. Konare stelde voor dat de 53 lidstaten elk 0,5 procent van hun nationale budgetten zouden vrijmaken voor de organisatie. Met dat geld kan de Unie alleen de dringendste plannen uitvoeren: het smeden van een interventiemacht die de ergste nood kan lenigen bij humanitaire catastrofes of natuurrampen en de oprichting van een pan-Afrikaans parlement met zetel in Zuid-Afrika. Voor de interventiemacht is 200 miljoen dollar nodig. Het parlement zou 30 miljoen dollar kosten.

Maar de Afrikaanse leiders lijken niet geneigd om hun schaarse middelen via de Afrikaanse Unie uit te geven. Hun aandacht werd tijdens de top eerder in beslag genomen door oorlog dan door economie - zonder vrede geen ontwikkeling, dixit Obasanjo. In de marge werd een akkoord gesloten om een interventiemacht te sturen naar Darfur. In die regio in het westen van Sudan voeren Arabische milities een etnische zuivering uit tegen de zwarte bevolking - volgens waarnemers in opdracht van de regering. De Afrikaanse Unie stuurt 300 soldaten. Hun opdracht luidt om de zestig AU-waarnemers te beschermen die moeten toezien op het bestand dat de regering sloot met twee rebellengroepen. Maar Obasanjo liet weten dat de soldaten ook de lokale bevolking zullen beschermen. Het exacte mandaat en de datum van de interventie zijn nog niet bekend.

VN-baas Kofi Annan en Konare werkten ook een plan uit voor hernieuwde vredesgesprekken tussen de regering en de rebellen in Ivoorkust. Die zouden tegen het eind van de maand rond de tafel moeten zitten. Ivoorkust is al sinds september 2002 verdeeld; de regering controleert het zuiden van het land en de rebellen het noorden.

De derde brandhaard die in de Afrikaanse Unie besproken werd, was Congo. Ondanks het vredesakkoord dat de regering en de belangrijkste rebellengroepen in december 2002 ondertekenden, blijft het onrustig in het land. Zo was er vorige maand een mislukte couppoging in de hoofdstad Kinshasa en namen rebellen de oostelijke stad Bukavu een week lang in.

Maar terwijl de Afrikaanse leiders het luchtruim huiswaarts kozen, bleef één vraag in de broeierige lucht van Addis Abeba hangen. Wie gaat de goede intenties van de AU financieren? De operatie in Darfur alleen al kost 26 miljoen dollar. De AU-lidstaten hebben tot dusver nog maar 13 miljoen dollar bijgedragen tot de AU, terwijl de begroting voor dit jaar 43 miljoen bedraagt. (MM/JS)