Koerden verdeeld over Iraaks veiligheidspact met VS

Het pact, dat officieel een terugtrekkingsakkoord genoemd wordt, kreeg gisteren (donderdag) een grote meerderheid achter zich in het Iraakse parlement. Het eist van de Amerikaanse troepen een terugtrekking van Iraaks grondgebied voor 2012. Daarmee zou een einde komen aan acht jaar Amerikaanse bezetting.
In de internationale media overheerst het beeld dat de Koerden zich als één man achter het nieuwe akkoord scharen. Tijdens een ontmoeting met de Amerikaanse president George W. Bush vorige maand sprak de president van de Iraakse Koerden, Massoud Barzani, nog zijn enthousiaste steun uit voor het akkoord.
“Koerdische leiders hebben zich er heel sterk voor uitgesproken en lijken echt advocaten voor het akkoord”, schreef Nawshirwan Mustafa, een voormalig medewerker van de Iraakse president Jalal Talabani op zijn website. “De Koerdische leiders denken dat ze alles wat Amerika doet onvoorwaardelijk moeten steunen.”

Groeiende bezorgdheid

 
In Koerdische kringen groeit echter het besef dat de Koerden zichzelf op termijn de das omdoen door de deal te steunen. De Koerdische bezorgdheid is zo sterk gegroeid dat prominente figuren hun stilzwijgen doorbreken en amendementen eisen die de Koerden meer garanties geven in de toekomst. Die amendementen zouden het de overheid moeilijker moeten maken om politieke tegenstanders militair aan te pakken.
Eén bepaling in de overeenkomst, over het behoud van de “territoriale integriteit” van Irak met behulp van de VS, is volgens veel Koerden specifiek gericht op hun onafhankelijkheidssteven. Het begrip “territoriale integriteit” wordt al decennia door de verschillende regeringen in de regio gebruikt om de Koerdische afscheidingsbeweging te vernietigen. Dat is onder meer het geval in Irak, Turkije, Iran en Syrië.
De Koerden vragen om een “pact van eer” tussen alle Iraakse partijen, waarin beloofd wordt om politieke conflicten niet met militaire middelen te beslechten. Ze maken zich bovendien zorgen over de bepaling dat Amerikaanse en Iraakse troepen samen zullen strijden tegen “verboden gewapende groepen”. De Koerden vrezen voor de interpretatie van dergelijke bepalingen in de toekomst.
Maar de Iraakse premier Nouri al-Maliki heeft elke aanpassing van het akkoord krachtig van de hand gewezen. Hij benadrukte dat het parlement de hele deal moet aanvaarden of afkeuren.
Terwijl de spanningen tussen sjiieten en soennieten het voorbije jaar aanzienlijk verminderd zijn, gaat het tussen de Koerden en Bagdad van kwaad naar erger. Geschillen over land en olie-inkomsten, waar maar geen oplossing voor wordt gevonden, kunnen op eender welk moment in geweld uitbarsten. In augustus nog stonden de Koerdische troepen, de Peshmarga, en het Iraakse leger in de woelige provincie Diyala op voet van oorlog. Pas door Amerikaanse bemiddeling kon een escalatie vermeden worden.