Mijnen en blindgangers zullen Libiërs ook na conflict treffen

De vijftienjarige Mohammed uit Misurata verloor in april het grootste deel van zijn linkerhand en liep ook verwondingen aan de onderbuik op. Bij het spelen in de buurt van zijn huis had hij een niet ontplofte granaat opgeraapt.

“Het was een geweergranaat die hij naar huis had meegebracht”, zegt fotograaf Sean Sutton, woordvoerder van de Mines Advisory Group (MAG). “Zijn broers hebben er zelfs enkele dagen mee gespeeld, maar de derde dag is de granaat ontploft toen hij hem opraapte.”

“Hij heeft veel geluk gehad dat hij het overleefd heeft. Maar het was een zeer traumatiserende ervaring voor hem en zijn familie”, zegt Sutton. “Kinderen zijn natuurlijk het kwetsbaarst in zo’n situatie, omdat zij niet weten wat veilig is en ook in de verleiding komen om met munitie te spelen, waardoor ze gevaar lopen.”

Clusterbommen

Clusterbommen kunnen tot tweeduizend kleinere bommetjes uitwerpen en maken zeker in dichtbevolkte gebieden geen onderscheid tussen militaire en burgerdoelwitten, zegt Laura Cheeseman, directeur van de Cluster Munition Coalition (CMC). Bovendien gaan veel bommetjes niet meteen af waardoor ze de facto landmijnen worden, die lang na het einde van een conflict burgers doden of verminken.

In 2008 werd de internationale Conventie inzake Clustermunitie aangenomen, die ondertussen door 108 landen is ondertekend en door 55 landen is geratificeerd. Zowel de Cluster Munition Coalition als landen die de conventie hebben ondertekend, hebben Khadaffi’s gebruik van dit soort munitie vorige maand veroordeeld en Libië opgeroepen tot de conventie toe treden zodra het conflict voorbij is, zegt Cheeseman.

Sinds eind maart heeft de NAVO bijna zesduizend bombardementen uitgevoerd in Libië, waaronder 382 op munitiedepots. Dat verhoogt het risico voor de bevolking nog, zegt Mark Hiznay van Human Rights Watch (HRW), “omdat de munitie bij zo’n aanval verspreid raakt in de omgeving.”

Braziliaanse en Chinese landmijnen

Ook landmijnen zelf worden steeds meer een probleem, zegt Sutton. “Volgens de laatste berichten worden landmijnen gelegd aan de rand van Zintan, niet ver van Misurata, in landbouwgebied, een zorgwekkende evolutie.”

Vorige week ontdekte HRW ten minste drie mijnenvelden van Khadaffi-getrouwe troepen aan de rand van Al-Qawalish in de westelijke Nafusa-bergen. Alle drie bevonden ze zich in dichtbevolkte zones. De mijnen waren van Braziliaanse en Chinese makelij.

“De antipersoneelsmijnen van Braziliaanse makelij waren zeer klein, bijna volledig van plastic en kunnen in een groot woestijngebied moeilijk te ontdekken zijn met metaaldetectoren”, zegt Hiznay. “Maar deze mijnen zijn niet langer beschikbaar omdat Brazilië het Verdrag inzake het Verbod op Landmijnen heeft ondertekend en deze mijnen niet meer maakt of verkoopt sinds 1989. Maar dat we zoveel Chinese mijnen zien, is zorgwekkend, want China heeft die conventies niet ondertekend. Hopelijk beginnen maatregelen zoals het Wapenhandelsverdrag deze niet gereguleerde handel met regimes die slecht scoren op het vlak van mensenrechten, aan te pakken.”

Libië is een van de 37 landen die het Verdrag inzake het Verbod op Landmijnen niet hebben ondertekend.