Pensioendebat verlamt Braziliaanse economie

Vast benoemde Braziliaanse ambtenaren kunnen niet zomaar op pensioen gesteld worden. Ze krijgen een vergoeding overeenkomstig hun laatste loon, die bovendien elke maand wordt aangepast aan het loon van hun actieve collega’s. Het Braziliaanse systeem bestaat nergens anders ter wereld en plaatst ambtenaren in een geprivilegieerde positie tegenover werknemers in de privé-sector. Die krijgen per maand maximaal 1869 real (578 euro), moeten langer sociale bijdragen betalen en mogen pas vijf jaar later dan de ambtenaren op
pensioen: op 55 voor vrouwen en op 60 voor mannen.

Het parlement en enkele ministers hebben zich nu uitgesproken tegen een
voorstel van de regering van president Luíz Inacio da Silva om de
verschillen weg te werken. Het verzet wordt georganiseerd door de voorzitter
van het hooggerechtshof, Mauricio Correa. Correa en de rechters dreigen in
staking te gaan wanneer ze hun voordelige pensioensysteem moeten opgeven.
Een deel van de ambtenaren is overigens al aan het staken. Zonder de
voordelen zal het gerecht er niet meer in slagen competente rechters aan te
trekken, zo betoogt Correa.

De markten reageren erg negatief op de situatie. Zonder hervorming van de
ambtenarenpensioenen dreigt de hele herstructurering van de sociale
zekerheid een slag in het water te worden. Het vertrouwen dat in het eerste
halfjaar van “Lula’s” bewind werd opgebouwd, smelt als sneeuw voor de zon,
zo waarschuwt voormalig minister van financiën Mailson de Nóbrega. Nóbrega
waarschuwt voor kapitaalvlucht, een devaluatie van de real en een
verslechtering van Brazilië’s kredietwaardigheidsnotering.

De zakenwereld vreest dat de pensioenencrisis de Centrale Bank ervan zal
weerhouden de basisrente te verlagen. De rente bedraagt momenteel 26 procent
en ontmoedigt leningen en investeringen. Zonder rentedaling dreigt de
economie verder te stagneren. Voor 2003 voorspelt de Centrale Bank een
economische groei van 1,5 procent, wat betekent dat het inkomen per inwoner
niet zal stijgen. Het povere groeicijfer ligt onder dat van de voorbije
“verloren decennia” en is sterk onderhevig aan politieke turbulentie in de
tweede jaarhelft.