Snelle actie tegen roet en smog kan miljoenen levens redden

Luchtvervuiling door roet en ozon op lage hoogte (smog) komt door onvolledige verbranding van fossiele brandstoffen en biomassa zoal hout en houtskool.

Als landen snel maatregelen nemen om de luchtkwaliteit te verbeteren, kan dat de opbrengst van gewassen verhogen, levens verlengen en ook de opwarming van de aarde tegengaan, staat in het rapport dat gisteren werd gepresenteerd tijdens een onderhandelingssessie over de klimaatverandering in Bonn. De onderhandelingen, die nog tot 17 juni duren, zijn bedoeld als voorbereiding op de klimaattop die in december in Durban (Zuid-Afrika) wordt gehouden.

Methaan

“Een derde van de huidige opwarming van de aarde is een gevolg van uitstoot van roet, methaan en ozon”, zegt Joseph Alcamo van het VN-Milieuprogramma (UNEP).

Het terugdringen van deze emissies kan - naast het reduceren van de CO2-uitstoot - een belangrijke bijdrage leveren aan de strijd tegen de klimaatverandering, zei Alcamo tijdens een persconferentie.

Als de internationale gemeenschap zich volledig inzet voor schonere lucht, kan daardoor de temperatuursstijging met 0,5 graden verlaagd worden tussen 2030 en 2040. Dat zou een belangrijke stap zijn in de pogingen de temperatuursstijging onder 2 graden te houden.

Dieselmotoren

De wetenschappers die het rapport van de UNEP en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) opstelden, wijzen ook op voordelen voor de volksgezondheid en de voedselproductie. Ozon op lage hoogte en fijne roetdeeltjes kunnen onder meer hartziekten, longkanker, bronchitis en een laag geboortegewicht veroorzaken.

Ozon en roet belemmeren ook de groei van landbouwgewassen, bomen en andere planten. De wetenschappers schatten dat een jaarlijkse extra opbrengst tot 50 miljoen ton mogelijk is, als landen snel maatregelen nemen tegen roet en smog.

Het gaat om maatregelen die meestal al bestaan, maar nog niet overal toegepast worden, zegt Johan Kuylenstierna, medeauteur van het rapport. De auteurs adviseren onder meer het gebruik van filters op dieselmotoren om roetdeeltjes tegen te houden. Ook willen ze dat oudere, sterk vervuilende dieselvoertuigen en motoren vervangen worden. Fornuizen en ovens zouden vervangen moeten worden door schone alternatieven, waardoor zowel de luchtkwaliteit binnen als buiten verbetert.

Himalaya

Kuylenstierna ziet de aanpak van roet en smog niet als een onderdeel van het VN-klimaatproces. Roet en ozon op lage hoogte veroorzaken opwarming van de aarde, maar dat effect kan na weken of maanden weer verdwijnen. De uitstoot van CO2 zorgt voor opwarming van de atmosfeer voor eeuwen.

De trage voortgang van de internationale klimaatonderhandelingen maakt ze ongeschikt voor actie tegen vervuiling op korte termijn en op plaatselijk niveau, zegt hij. Een regionale aanpak is volgens hem het beste. Zuidoost-Aziatische landen zouden bijvoorbeeld moeten samenwerken, omdat de hele regio daarvan op korte termijn profiteert. Het is bekend dat roet in de atmosfeer de komst van de moesson beïnvloedt en dat het ijs in het Himalaya-gebergte er sneller door smelt. Het Himalaya-ijs is een belangrijke waterbron voor de regio.
 
De auteurs willen in december in Durban een vervolgrapport presenteren. “Het is een erg overtuigend wetenschappelijk rapport”, zegt Emi Hijino, hoofd van de Zweedse klimaatdelegatie. “Wij staan achter de ontwikkeling van een actieplan om de aanbevolen maatregelen te implementeren.”