Sociale media controleren Zambiaanse verkiezingen

Er wordt gevreesd voor geweld in Zambia, waar volgende week zowel de president, het parlement als lokale vertegenwoordigers worden gekozen. Oppositiepartijen hebben de partij van president Rupiah Banda, de Movement for Multiparty Democracy (MMD), ervan beschuldigd tegenstanders te intimideren.

Afgelopen zaterdag lanceerden maatschappelijke organisaties de website Bantu Watch, waar kiezers onregelmatigheden kunnen melden. Het systeem is eenvoudig: mensen kunnen anonieme meldingen doen per sms, of via de website. Officiële waarnemers zullen verifiëren of de klachten terecht zijn.

Brede steun

Er is brede steun voor het initiatief. “Mensen kunnen direct melding maken van intimidatie, aanzetten tot haat, stemmenkoperij, beïnvloeding door stembureaus, enzovoorts”, zegt Lee Habasonda, directeur van de organisatie SACCORD, die zich bezighoudt met conflictoplossing in Zuidelijk Afrika en ook dit project onder haar paraplu heeft.

Meldingen stromen al binnen. “Agenten van MMD in Senanga bezig met omkoping stembureau met cash in ruil voor gunstig stemmen tellen”, meldt iemand die zich “MSimushi” noemt. Iemand anders zegt: “Voertuig van de rechtbank schijnt te worden gebruikt door UPND-partij.”

Volgens Habasonda zijn er waarnemers getraind in alle negen provincies om de meldingen te verifiëren voordat ze bij de autoriteiten worden gemeld, die actie moeten ondernemen.

Op tijd

Zelfs politici vinden het systeem een goed idee. “Het geeft mensen een kans om misstanden te melden als er nog iets aan gedaan kan worden”, zegt Wynter Kabimba, secretaris-generaal van de oppositiepartij Patriotic Front. In het verleden bereikten meldingen de autoriteiten pas wanneer er niets meer aan gedaan kon worden.” Volgens Kabimba moeten de medewerkers van Bantu Watch zich er wel bewust van zijn dat de meldingen vaak neigen naar paniekzaaierij en dat de perceptie van burgers niet de juiste hoeft te zijn.

Dora Siliya, de woordvoerster van de MMD is het daar mee eens. “We moeten vertrouwen hebben in de competentie van de Kiescommisie om eerlijke verkiezingen te organiseren. Ja, deze initiatieven zijn belangrijk, maar we weten ook dat sommige mensen van kwade wil zijn en het misbruiken”, aldus Siliya.