Wereldbank spreekt van ontwikkelingsnoodtoestand

Eind april werd in Brussel het Global Monitoring Report 2009 van de Wereldbank en het IMF gepresenteerd. Daarin wordt gemeten of de wereld vooruitgang maakt in het realiseren van de millenniumdoelstellingen. De ondertitel van de jongste editie, A Development Emergency, stemt niet optimistisch.
De hoofdauteur van het rapport, economisch hoofdadviseur bij de Wereldbank Zia Qureshi, somt de menselijke tragedies op die achter die ontwikkelingsnoodtoestand schuilgaan:
‘Door de voedselcrisis steeg het aantal mensen met honger in 2008 van 850 miljoen tot 960 miljoen. De economische crisis zal dat aantal dit jaar boven het miljard duwen. Daarnaast vrezen we dat er jaarlijks tussen de 200.000 en 400.000 kinderen meer zullen sterven als gevolg van armoede en gebrekkige toegang tot gezondheidszorg. Alleen al de groeivertraging zal in 2009 wellicht 90 miljoen mensen extra in armoede storten. En wat kraambedsterfte betreft werd zelfs in tijden van economische boom nauwelijks vooruitgang geboekt, we vrezen dan ook een echte terugval nu.’
Als eerste van zes beleidsinitiatieven om iets aan deze noodtoestand te doen, stelt het rapport voor om ontwikkelingslanden te steunen als ze een stimuleringsbeleid voor economische groei en voor de bescherming van de armen willen voeren. Dat is nieuw, want in de jaren negentig verzette het IMF zich nog met hand en tand tegen zo’n beleid toen Zuidoost-Azië door een diepe financiële crisis ging. ‘Er is ook bij de internationale financiële instellingen ruimte voor een leerproces’, antwoordt Qureshi diplomatisch.
Het is echter nog de vraag hoeveel ruimte. Het IMF kreeg tijdens de G20-top in Londen op 2 april 1 biljoen dollar toegezegd. Om te beginnen blijkt daarvan slechts 100 miljard dollar echt nieuw geld te zijn, en bovendien blijkt dat de Minst Ontwikkelde Landen (MOL’s) niet of nauwelijks gebruik kunnen maken van het UMF-geld.
Volgens Stefano Manservisi van de directie Ontwikkeling van de Europese Commissie dreigen die armste landen zelfs de lopende budgetsteun van IMF en WB te verliezen omdat ze door de economische crisis de opgelegde macro-economische hervormingen niet zullen kunnen volhouden. De Europese ngo Eurodad berekende dat van de beloofde 1000 miljard dollar IMF-middelen zo’n 24 miljard dollar eventueel naar de MOL’s zou kunnen gaan, terwijl er nauwelijks iets gedaan wordt om het enorme fiscale lek te dichten waardoor jaarlijks zo’n 1000 miljard dollar van Zuid naar Noord blijft stromen, onder andere via belastingparadijzen.
Qureshi houdt een stevig pleidooi voor het verder optrekken van hulp aan ontwikkelingslanden, zeker nu de economische crisis hen op alle fronten belaagt. Omdat de verwachting is dat de officiële ontwikkelingshulp dit jaar krimpt, mikt het rapport op een versterking van de particuliere hulp, die voor 2007 al op 18,6 miljard dollar berekend werd – een groei van 25 procent tegenover 2006.