Afrikaanse middenveld klaagt over gebrek aan inspraak

De bevraging werd uitgevoerd door Partnership Africa Canada, een samenwerkingsverband tussen Canadese en Afrikaanse niet-gouvernementele organisaties die zich toespitsen op mensenrechten, veiligheid en duurzame ontwikkeling.

Middenveldorganisaties erkennen dat overheden steeds vaker bereid zijn met hen samen te werken, bijvoorbeeld in thema’s als vredesopvoeding en het beheer van natuurlijke hulpbronnen. Ook in de strijd tegen HIV/aids werken overheden graag samen met burgergroepen, omdat ze weten dat die organisaties dichter bij de bevolking staan. Maar het is een recente en kwetsbare evolutie, zegt de auteur van het rapport Francoise Nduwimana. De boodschap is dat overheden deze partnerschappen moeten versterken en zowel op lokaal als regionaal niveau mechanismen voor samenwerking moeten stichten.

Het rapport hekelt dat de overheden de legitimiteit van middenveldorganisaties alleen erkennen bij thema’s waarmee ze zelf niet zo bezig zijn. Als de burgergroepen daarentegen de acties van de overheid in vraag stellen, brandmerken ze de middenveldorganisaties nogal snel als ondemocratisch omdat ze niet verkozen zijn.
Als het bijvoorbeeld gaat over de documenten voor armoedebestrijdingstrategie (die de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds eisen), dan willen ze niet overleggen, zegt Nduwimana. En als ze het al doen, komen ze aanzetten met een plan dat al opgesteld is. Dat is geen consultatie.

Ook bij conflicten zijn overheden weinig geneigd om met burgergroepen samen te werken. Dat komt soms omdat die groepen betrokken zijn bij het geweld, zegt Nduwimana. Maar haar rapport argumenteert dat het middenveld ook kan bijdragen aan vrede en nationale verzoening, zoals met name gebeurde in de Democratische Republiek Congo. Het terugtrekken van de buitenlandse troepen, het opzetten van een nationale dialoog en andere positieve evoluties hebben daar volgens het rapport veel te danken aan de middenveldgroep ‘Nationale Campagne voor Duurzame Vrede’ (CNPD).

Het rapport schuift niet alle schuld voor het gebrek aan consultering op de Afrikaanse regeringsleiders. Naast onverantwoordelijke en ondemocratische overheden ziet het nog een andere mogelijke verklaring: het opdringen van beleidsmaatregelen en hervormingen vanuit het buitenland, in ruil voor ontwikkelingshulp.

Afrika werkt al een tijd aan de institutionalisering van het middenveld. Die evolutie startte in augustus 1990. Toen tekende de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid - de voorloper van de huidige Afrikaanse Unie - het Afrikaanse Charter voor Volksparticipatie in Ontwikkeling en Transformatie. Die charter leidde tot drie conferenties, in 2000, 2001 en 2004 en tot de oprichting van de Economische, Sociale en Culturele Raad ECOSOCC. Die Raad geeft advies aan de Afrikaanse Unie en zal uiteindelijk dienen als een officieel forum voor het Afrikaanse middenveld in de Unie.

Nduwimana benadrukt dat verdere positieve bijdragen van het middenveld alleen mogelijk zijn als op lokaal en regionaal niveau mechanismen worden ingesteld om hen te raadplegen. Zo vindt ze het hoogdringend dat bij NEPAD, het Nieuwe Partnerschap voor de Ontwikkeling van Afrika, een orgaan moet worden opgericht dat het middenveld een permanente stem geeft. NEPAD roept onder meer op om in de komende 15 jaar een economische groei van meer dan zeven procent per jaar te bereiken. Tegenstanders vinden dat de oprichting en werkwijze van NEPAD veel te ondoorzichtig is en dat het een veel te neoliberale koers volgt. (ADR)

http://www.pacweb.org/e/