Asbestindustrie focust op ontwikkelingslanden

Asbest was tot de jaren 1990 een belangrijk constructiemateriaal in Noord-Amerika en West-Europa. Omdat wetenschappers steeds meer bewijzen vonden dat het mineraal kankerverwekkend is, hebben de meeste landen uit deze regio’s asbest verboden of het gebruik ervan aan strikte regels onderworpen. Zelfs in Canada, samen met Rusland en Brazilië de grootste exporteur van asbest, gebruikt de bouwindustrie het nu nog zelden.
Maar in de ontwikkelingslanden is asbest nog steeds een vaak gebruikte bouwstof. Meer dan de helft van de twee miljoen ton asbest die vorig jaar werd gedolven, werd geëxporteerd naar ontwikkelingslanden zoals India en Mexico, zo staat in het dossier van de BBC en het ICIJ. De vraag naar asbest is in die landen groot omdat het erg sterk en goedkoop materiaal is. In India, na China de grootste asbestmarkt ter wereld, is het asbestgebruik sinds 2004 met 83 procent gestegen.

‘Gecontroleerd’ gebruik

De Wereldbank heeft vorig jaar ontwikkelingslanden opgeroepen om alternatieve bouwmaterialen te importeren, maar drukkingsgroepen van de asbestindustrie doen die pogingen tot verandering teniet. Sinds midden de jaren 1980 heeft de wereldwijde asbestlobby 75 miljoen euro geïnvesteerd om de asbesthandel in stand te houden. Daarbij gebruikt de asbestlobby dezelfde technieken als de tabakindustrie: het financieren van wetenschappelijk onderzoek dat de gezondheidsrisico’s van asbest in twijfel trekt.
Een leidende industriegroep, het door de Canadese regering gesteunde Chrysotile Instituut, beweert dat het soort asbest dat nu wordt gebruikt, witte asbest of chrysotile, veel veiliger is dan de blauwe en bruine varianten die vroeger standaard waren. Een ‘gecontroleerd’ gebruik van dit type asbest zou bijgevolg geen zware risico’s met zich meebrengen. 

Verbod vermijden

Vele gezondheidsorganisaties, zoals de Wereldfederatie van Volksgezondheidsorganisaties (WFPHA), spreken het Chrysotile Instituut tegen. Ook volgens asbestadviseur Gert Hendrickx van Fibrecount, een Belgisch milieulaboratorium gespecialiseerd in asbestonderzoek, zijn er geen onomstotelijke bewijzen dat witte asbest minder schadelijk zou zijn. ‘De Canadese bedrijven willen een verbod zoals in de meeste Europese landen vermijden,’ zegt hij.
Het dossier van de BBC en ICIJ wijst er ook op een ‘gecontroleerd’ asbestgebruik in ontwikkelingslanden onmogelijk is omdat de werkveiligheid er niet streng genoeg is gereglementeerd en asbest er te verspreid wordt gebruikt. Indiase onderzoekers schatten in dat er daarom tegen 2020 ongeveer een miljoen doden door asbestgeralteerde ziektes zullen vallen in ontwikkelingslanden.