Australië beducht voor groeiende militaire macht buurlanden

“De regio wordt rijker en de bevolking blijft groeien,” zei de Australische premier Kevin Rudd in een toespraak eerder deze maand. “Naarmate landen groeien en meer middelen hebben, moderniseren ze ook hun leger.”

Rudd vindt dat Australië moet inzetten op de allermodernste technologie om niet in de hoek gedrumd te worden. Hij wil vooral de zeemacht en de luchtmacht daarmee versterken. Ook opleiding en bevelvoering moeten volgens hem geoptimaliseerd worden. Om dat allemaal te bekostigen, moet volgens de premier het Australische defensiebudget tot 2017 in reële termen met drie procent groeien.

Toenemende militarisering

Australië heeft altijd al angst gehad voor zijn buurlanden. Iedereen denkt daarbij in de eerste plaats aan de stilaan indrukwekkende militaire macht van China, maar ook de slagkracht van andere landen in de regio neemt toe. Australië zal zich moeten voorbereiden op de “toenemende militarisering” van de regio, oordeelde Rudd.

Volgens het SIPRI, een Zweeds instituut voor vredesonderzoek, gaven de landen van Azië en de Stille Oceaan in 2007 219 miljard dollar uit aan defensie, 52 procent meer dan in 1998. Op de lijst van het SIPRI voor 2007 komt Australië op de veertiende plaats. China, Japan, India en Zuid-Korea geven al veel meer uit dan Australië.

Australië vreest in de toekomst ook tegenover andere landen de rol te moeten lossen.  “Meestal lopen de uitgaven voor defensie mee op met het bruto binnenlands product”, zegt Ron Huisken van de Nationale Universiteit van Australië. “En dat bbp stijgt overal in Azië, en meestal sneller dan bij ons.”

Geen wapenwedloop

De landen van Zuidoost-Azië investeren met name fors in hun luchtmacht en marine, zegt Lachlan Colquhoun van het Australische ministerie van Defensie. Volgens hem is er geen sprake van een wapenwedloop. “Er wordt eerder grondig gemoderniseerd.”

Volgens Huisken zal Australië meer moeten uitgeven dan wat Rudd voorstelt om militair iets te blijven betekenen in de regio. “Met dit voorstel kan je moeilijk verwachten dat het Australische leger op verschillende vlakken aan de spits blijft. Er zijn immers grote verschillen tussen de middelen die je nodig hebt om bijstand te leveren aan kleinere landen zoals we dat nu doen op de Salomonseilanden, om een grootschalige hulpoperatie op te zetten zoals na de tsunami of om militaire spanningen te helpen reduceren zoals die zich in de toekomst bijvoorbeeld in de straat van Taiwan kunnen voordoen.”

Rudd vertrouwt nog altijd in de eerste plaats op de samenwerking met de VS om de veiligheid van Australië te verzekeren en de belangen van het land in de regio te verdedigen. Ook met Japan en de meeste Zuidoost-Aziatische landen heeft Australië militaire samenwerkingsovereenkomsten. Rudd wil die samenwerking uitbreiden tot China en India.

Tegelijk pleit de Australische premier voor nauwere banden met de buurlanden en de rest van Azië. Economisch wordt Azië steeds belangrijker voor Australië: China is de grootste handelspartner geworden en ook Japan is een belangrijker afnemer en leverancier voor Australische bedrijven. Australië heeft al vrijhandelsverdragen met Thailand en Maleisië en onderhandelt over een regionale handelsovereenkomst met alle Zuidoost-Aziatische landen en Nieuw-Zeeland. Maar volgens Huisken biedt dat allemaal geen garantie dat militaire conflicten in de toekomst zullen uitblijven.