Boeren dreigen met eerste algemene staking in 70 jaar

De Mexicaanse boeren zijn gekant tegen fase twee van de liberalisering van de handel in landbouwproducten zoals die wordt opgelegd door het Nafta-verdrag. Op 1 januari moesten Mexico, de VS en Canada alle invoerheffingen schrappen op aardappelen, tarwe, appels, uien, koffie, kippen en kalfsvlees. Kleine Mexicaanse boeren vrezen daardoor helemaal in de hoek te worden gedrumd door hun gemoderniseerde concurrenten uit de twee overige Nafta-lidstaten. Uit protest gingen ze eind vorig jaar al de straat op. De boeren eisen dat hun regering de Nafta-afspraken over landbouw heronderhandelt, maar gespreken daarover met de regering leverden niets op. President Fox blijft erbij dat het verdrag Mexico vooral winst oplevert, en dat de verliezen er maar moeten worden bijgenomen. Hij wil niet heronderhandelen met de VS en Canada, maar heeft de boeren wel beloofd dat er maatregelen om de kleine boeren te beschermen en zegt dat er ook kan gepraat worden over oplossingen voor de problemen die zich zouden voordoen. Na een pauze van een week begonnen de boeren na nieuwjaar met nieuwe acties. Ze dreigen ermee het land lam te leggen en de grensovergangen te blokkeren als de regering niet bijdraait.

De protesten van de boeren vallen niet in goede aarde bij grote Mexicaanse ondernemers. Die willen dat het Nafta-verdrag onverkort wordt uitgevoerd. Ze profiteren van het wegvallen van de importheffingen op grondstoffen en onderdelen uit hun noordelijke buurlanden, en kunnen hun afgewerkte producten ook goedkoper importeren onder een vrijhandelsregime. Sinds het Nafta-verdrag in 1994 in werking trad, is de Mexicaanse uitvoer van 60,8 miljard tot 158 miljard dollar gestegen. De invoer groeide aan van 79,3 miljard tot 168,3 miljard dollar.

Javier Prieto, de voorzitter van de Confederatie van Industriekamers, bezweert de regering hard te blijven tegenover de betogende boeren. Me moeten naar verzoening streven, maar het moet redelijk blijven, aldus Prieto. Volgens de voorman van de ondernemers gaan de boeren ervan uit dat de politici wel moeten toegeven: in juli zijn er immers parlementsverkiezingen.

De protesten worden geleid door militanten van de grote Mexicaanse boerenorganisaties die banden hebben met linkse oppositiepartijen en met de PRI. De boerenvakbonden dreigen ermee de onderhandelingen met de regering van president Vicente Fox helemaal op te zeggen.

Volgens officiële cijfers leven bijna alle plattelandsbewoners in Mexico onder de armoedegrens. Terwijl Canada en de VS hun boeren blijven vertroetelen, werd de Mexicaanse steun aan de landbouw tussen 1982 en 2000 met 95,5 procent teruggeschroefd. Het gevolg daarvan is dat Mexico almaar meer voedsel invoert: voor 11 miljard dollar in 2001, terwijl dat in 1982 nog maar 7,8 miljard dollar was.