Bosniërs ongerust over moslimextremisme

Er is groeiende ongerustheid over de aanwezigheid van moslimfundamentalisten in Bosnië. Aanleiding is de arrestatie van zeven wahabieten vorige week in het afgelegen dorp Gornja Maoca. De politie sluit niet uit dat ze van buitenaf gefinancierd werden.

“Het is moeilijk te zeggen hoeveel invloed die mensen hier kunnen hebben maar het is duidelijk dat de veiligheidsdiensten over belangrijke informatie beschikken en daarom hebben ingegrepen”, zegt Srdjan Dizdarevic, hoofd van het Helsinki-comité voor Mensenrechten in Sarajevo. “Het kan ook niet anders of de groep kreeg financiële hulp van buitenaf, want niemand kan overleven zonder werk, en dat hadden de wahabieten niet.”

De verhouding tussen de drie belangrijkste bevolkingsgroepen in Bosnië-Herzegovina, moslims (45 procent), Servisch-orthodoxen (36 procent) en rooms-katholieken (15 procent), blijft zeer gespannen.

Volgens Dizdarevic zijn de wahabieten zichtbaar aanwezig in het hele land. Het grote probleem is dat “ze hun strikte versie van de islam willen doordrukken en daarbij niet terugschrikken voor geweld, waarbij ze het zowel op moslims als niet-moslims gemunt hebben.”

Heidenen en vijanden

Het wahabisme is een strenge islamvorm die de Koran letterlijk interpreteert. Strikte wahabieten noemen iedereen die hun versie van de islam niet beoefent, heidenen en vijanden. Critici zeggen dat de striktheid van het wahabisme een vertekend beeld van de islam heeft doen ontstaan, vooral via extremisten als Osama Bin Laden en de talibanbeweging in Afghanistan. Het wahabisme is het belangrijkste geloof in Saoedi-Arabië.

Het wahabisme kwam Bosnië binnen tijdens de oorlog van 1992-95, toen vijftienduizend strijders uit Algerije, Afghanistan, de Kaukasus en het Midden-Oosten de Bosnische moslims kwamen helpen in hun bloedige oorlog tegen de katholieke Kroaten en de orthodoxe Serviërs. In die oorlog kwamen honderdduizend mensen om.

De Bosnische moslims waren hoofdzakelijke seculiere soennitische moslims. Na de oorlog vertrokken de meeste buitenlandse strijders maar ongeveer 1500 bleven in Bosnië. Ze trouwden met plaatselijke vrouwen en integreerden zich in de Bosnische samenleving.

Zelfmoordaanslagen

Tijdens en kort na de oorlog waren meer dan vijftig islamistische niet-gouvernementele organisaties actief in de humanitaire hulpverlening in Bosnië. De belangrijkste waren het Third World Relief Agency (TWRA) en de Benevolence International Foundation, zegt auteur Esad Hecimovic in zijn boek over de buitenlandse strijders tijdens de oorlog.

Het TWRA werd opgericht in Soedan en gefinancierd door Saoedi-Arabië. De ngo’s werden onder druk van de VS gesloten maar Saoedisch geld bleef Sarajevo binnenkomen, onder meer voor de bouw van de grandioze Koning Fahd-moskee, die 29 miljoen dollar heeft gekost.

In een interview met de prominente Servische krant Politika zei Hecimovic vorige week dat “alleen al de aanwezigheid van ideeën die in het buitenland tot massale criminele activiteiten hebben geleid, een gevaar betekent voor de veiligheid van Bosnië en de regio.” “Politie en justitie mogen niet passief toekijken wanneer iemand zijn volgelingen toont hoe vaak men zelfmoordaanslagen moeten uitvoeren”, een verwijzing naar commentaren van Nusret Imamovic op de website van wahabistische groep in Gornja Maoca. De site bejubelt zelfmoordterroristen als de meest vreugdevolle moslims, met tientallen foto’s van jonge “martelaren” met een glimlach op het gezicht na het uitvoeren van hun missie.

Hoofd van de octopus

Dizdarevic denkt dat invloed van de wahabieten beperkt is. “Hadden ze echt wortel geschoten in de Bosnische samenleving, dan waren ze na achttien jaar al met veel meer geweest.”

Voor Dzevad Galijasevic, lid van een contraterrorismeteam in Sarajevo, is Gornja Maoca “slechts een arm van een octopus die zich overal in de regio verspreidt.” In een televisie-interview zei hij dat de groep in Gornja Maoca alleen maar “de aandacht afleidt van activiteiten in Sarajevo afleidt. Het hoofd van de octopus bevindt zich in de Koning Fahd-moskee, waar de wahabieten en andere extremisten ongestoord hun gang gaan en zelfs leden van internnationale misdaadgroepen ontmoeten.”