Economische kopzorgen worden groter

De laatste verhuis was die van PT Sony Electronics Indonesia, die 1100 Indonesiërs hun baan kostte. Het werklozenleger, dat officieel 8,1 miljoen zielen telt op een bevolking van 220 miljoen, ligt volgens niet-officiële cijfers in feite veel hoger, tot 20 miljoen. Gerald Cavanagh van Sony Indonesia legt uit dat het bedrijf de illegale invoer van elektronische onderdelen en het oerwoud aan heffingen en onterechte boetes niet meer zag zitten. We moeten competitief blijven, aldus Cavanagh.

Volgens Mulya Lubis, een juridisch expert, slaat Cavanagh de nagel op de kop; Buitenlandse investeerders komen naar hier omdat de arbeidskosten laag zijn. Maar door de talloze en vaak onterechte of ronduit illegale boetes en de onveiligheid, worden de productiekosten meteen een stuk hoger. Het Indonesische imago als een van de meest corrupte landen is niet veranderd. De mensen denken zelfs dat het nog erger is geworden, zegt de jurist.

De relocatie van buitenlandse bedrijven drukt op de nu al krappe nationale begroting. Jakarta moet 15 procent van zijn begroting inschrijven op de aflossing van buitenlandse schulden en 35 procent op het instandhouden van verkruimelende megabedrijven die door de slippendragers van voormalig president Suharto als melkkoe werden gebruikt.

De bedrijven, meestal eigendom van de staat, bevinden zich onder voogdij van het Indonesische Herstructureringsbankagentschap (IBRA), dat probeert orde te scheppen in de chaos en de bedrijven te verkopen. En dat lukt niet te best. Soms gooien de oude eigenaars het op een akkoordje met de overheid en kopen ze in ruil voor juridische immuniteit hun oude bedrijf terug. Dergelijke pogingen om de activa van de bedrijven toch te gelde te maken, passen bij de pogingen van Jakarta om de put in de begroting voor volgend jaar nog gedempt te krijgen.

Vorige week verkocht Indonesië nog 42 percent van de Indonesian Satellite Corporation (Indosat) aan Singapore Technologies Telemedia. Een andere Singaporees bedrijf, Singapore Telecom (SingTel), had al 35 procent van Indosat. De verkoop spekt dan wel de kas, maar verbittert vele Indonesiërs.

Het verkopen van staatsbedrijven en het opheffen van subsidies, eisen van het Internationaal Muntfonds (IMF), kunnen op straat op weinig bijval rekenen. Bij de transactie zijn niet alleen inkomsten betrokken, maar waardigheid en soevereiniteit. Indosat is vitaal voor dit land, verklaart Anggito Abimanyu, een economist. Als het runnen van een staat gelijk is aan het verkopen van de staatsbezittingen, is dat kinderspel. Dan hebben we geen volwassen president nodig als Megawati, foetert Yudi, een inwoner van het Tangerang district. Het schrappen van subsidies is niet iets wat een overheid doet als zij algemene welvaart nastreeft, zegt Wahip Saragih, kwaliteitscontroleur bij Indonesian Aerospace. Hij wijst op de gestegen voedselprijzen en op zijn loon, dat hetzelfde blijft. Indonesian Aerospace wordt nu gecontroleerd door IBRA.

Dat het dagelijkse leven een stuk duurder is geworden, is inderdaad een gevolg van het schrappen van subsidies. De overheid betaalde lange tijd een deel van de benzine, elektriciteit en sommige levensmiddelen, maar op IMF-bevel schroefde Jakarta die politiek terug. Het afgelopen jaar verdubbelde de elektriciteitsprijs.

Toch zijn er ook lichtpunten. Volgens de Wereldbank groeide het Bruto Binnenlands Product (BBP) in 2002 met 3,39 procent en kan dat over een jaar zelfs 5 procent zijn. Het verleidde minister van Arbeid Jacob Nuwa Wea tot de voorspelling dat de overheid tegen volgend jaar twee miljoen jobs kan creëren.

Kafil Yamin

Xml=3

Ref: ap if