Esperanzah! opent al feestend deuren naar de wereld

Alex Vanvarstocken, met roodomrande ogen en uitgedost in een kleurrijk vestje, haalt zijn schouders op bij de vraag naar mondiaal engagement: ‘Ik weet wel ongeveer waar Esperanzah! voor staat, maar ik doe niets speciaal voor het milieu of voor de wereld. Ik ben hier voor het plezier en voor de muziek’.

Komt Esperanzah!’s boodschap niet aan bij het publiek? ‘Dat de mensen het engagement van Esperanzah! niet helemaal kennen, is niet zo erg’, lacht Jean-Yves Laffineur, directeur van het festival. ‘Ik ben ervan overtuigd dat je niet terugkomt van een dag Esperanzah! zonder dat iets je raakte. We verkopen bijvoorbeeld geen frieten of cola en werken enkel met recycleerbare drankbekertjes. Dat zet festivalgangers aan het denken. Ook al zijn ze zelf niet geëngageerd in hun dagelijks leven, toch komen ze op Esperanzah! in contact met hoe een mondiale en duurzame wereld kan zijn’, aldus Laffineur.

Over het belang van muziek in de wereld is Jean-Yves Laffineur duidelijk: ‘Als ik kijk naar de wereldgeschiedenis, worden alle grote veranderingen niet gedragen door de politiek, maar door een sterke gedeelde cultuur. Als je de muziek, het eten, de gewoonten en tradities van een vreemde cultuur kent, kan je er ook toleranter voor zijn.’

Censuur

Dat sommige overheden muziek controleren of zelfs verbieden, toont aan dat muziek een krachtig mobilisatietool is. ‘Onze teksten zijn heel kritisch, maar we verbloemen de boodschap. Je moet dus heel aandachtig luisteren voor je onze muziek begrijpt’, lacht Fulbert “Fili” Sawadogo van de Burkinese muziekgroep Beoogoo Nooma. ‘Grote en bekende artiesten, zoals Tiken Jah Fakoly, hebben daarin veel meer vrijheid.’

 ‘Beoogo Nooma wilt jongeren bewust maken over allerlei maatschappelijke thema’s, want zij zijn de toekomst van Burkina Faso.’ Begeleid door traditionele Afrikaanse instrumenten zingen de muzikanten van Beoogoo Nooma over sociale problemen die voor jongeren in Burkina Faso dagelijkse praktijk zijn, zoals (het gebrek aan) onderwijs, armoede en honger. Naast het podium zijn de artiesten actief in verschillende organisaties: ze geven percussie- en dansworkshops, produceren zelf instrumenten en ondersteunen de cultuurambities van jonge Burkinezen. ‘Muziek kan veel betekenen voor jongeren. Als ze niet naar school gaan, kunnen ze zich verdiepen in muziek. Daar halen ze veel voldoening uit’, aldus Sawadogo.

Sensibiliseren op een speelse manier

‘Ook al zijn ze zelf niet geëngageerd in hun dagelijks leven, toch komen ze op Esperanzah! in contact met hoe een mondiale en duurzame wereld kan zijn’

‘Er zullen inderdaad feestvierders zijn die niet open staan voor de boodschap van Esperanzah!’, denkt Ben van TokoJoli, een organisatie die artisanale producten promoot en produceert. ‘Iedereen is vrij om het zijne te denken over duurzaamheid. Maar op Esperanzah! kan je er wel niet naast kijken’, lacht hij. Waarna hij meteen zijn visitekaartje geeft en de hele TokoJoli-catalogus uitlegt, ook hij staat niet voor niets op de Esperanzah!-wereldmarkt.

De 20-plussers weten beter dan de jonge garde waar het festival voor staat. ‘In grote lijnen’, vertelt Sabrina Solomon. ‘Dat Esperanzah! zelf heel ecologisch is, zet vooral de jongeren aan het denken. Ze vinden het bijvoorbeeld raar dat je geen cola kan kopen, en vragen naar de oorzaak ervan.’ ‘Esperanzah! sensibiliseert mensen op een speelse manier. Daardoor bereikt het publiek dat bijvoorbeeld niet geïnteresseerd is in een documentaire of een campagne’, vindt Mélanie Trembloy.

Groot feest

Een paar uur later ontmoet ik Ben van TokoJoli opnieuw, op de wereldmarkt die bij nacht wat doet denken aan een soek in Marrakech. ‘Ik heb veel gepraat met bezoekers over fair trade, maar ik heb weinig verkocht.’ De achthonderd euro die hij voor zijn plaats op de Esperanzah!-wereldmarkt betaalde, haalt hij er zeker niet uit. Sam vindt praten over wereldthema’s en mensen bewust maken heel belangrijk. ‘Maar actie ondernemen is nog veel belangrijker’, lacht hij.

Sophia Charaï, een muzikale duizendpoot uit Marokko en wereldreizigster, wilt haar publiek vooral onderdompelen in verschillende culturen. ‘We zijn geen politici, Esperanzah! is op de eerste plaats een groot feest’, besluit Charaï. En dat was het, al zette de regen wel een domper op de feestvreugde.