India blijft steken in belastingmiddeleeuwen

De federale regering wijt de derde mislukking aan een gebrek aan steun vanuit de deelstaten en collusive corruption - de al te goede verstandhouding tussen regionale politici, ambtenaren en de handelaars die voordeel doen bij het uitblijven van een btw-regeling. Nu betalen ze een belasting op verkoop, en die kan makkelijker omzeild worden. Volgens schattingen betalen handelaars in sommige deelstaten maar de helft van wat ze de overheid eigenlijk moeten. In heel het land zou gemiddeld 30 procent van de belasting op verkoop ontdoken worden. Ambtenaren en politici knijpen graag een oogje dicht in ruil voor een deel van de winst. Als er een algemeen BTW-systeem komt, is dat feest voorbij.

Het is niet duidelijk wanneer er een nieuwe poging zal worden ondernomen om het BTW-systeem in te voeren. Er bestaat twijfel of het er ooit wel van zal komen. Momenteel komt er veel weerstand uit de deelstaten Delhi, Madhya Pradesh en Rajasthan - staten waar dit jaar verkiezingen worden gehouden. De federale overheid plant wel een grote voorlichtingscampagne om de voordelen van het systeem algemeen bekend te maken.

Maar voorlopig blijft India dus opgezadeld met het bestaande systeem van belastingen op verkoop en 14 andere heffingen die betaald moeten worden op goederen die over de grenzen van de deelstaten heen worden getransporteerd - alsof elke deelstaat een apart land is. Aan de grenskantoren die daarvoor nodig zijn, wordt enorm veel tijd verloren. Voor de Indiase economie is dat geen goede zaak: we praten over globalisering, maar tegelijk fragmenteren we onze eigen markt, zegt Rajiv Karwal, de voorzitter van de Indiase Consumer Electronics and Television Manufacturers Association (CETMA). Maar niet alle economische sectoren zijn voor de omschakeling. De diamantsector in Gujarat, een deelstaat die bekend staat voor een verregaande laksheid wat het doen naleven van de economische wetgeving betreft, eiste in maart een uitzonderingsbehandeling omdat de BTW-plicht haar internationale concurrentiepositie zou aantasten.

Het concept van een belasting op toegevoegde waarde werd voor het eerst in 1955 in Frankrijk in de praktijk gebracht. Intussen zijn al meer dan honderd landen op het systeem overgeschakeld. In sommige van die landen moest er ook veel tegenstand overwonnen worden. In de VS werd het stelsel jaren tegengehouden vanuit de vrees dat de federale overheid te veel macht zou krijgen als ze een groot deel van de belastingbevoegdheid toegespeeld zou krijgen. In Azië gelden de BTW-systemen van Indonesië en Thailand als modelvoorbeelden - de invoering werd er zorgvuldig voorbereid, en de eenvoudige structuur van het systeem en van de administratie die ervoor nodig is, leidde ertoe dat de ontduiking erg beperkt blijft.