Jeugdbewegingen bundelen krachten tegen armoede

Hoewel er geen uitgemergelde kinderen met bolle buiken of krottenwijken in ons land te vinden zijn, wil dit niet zeggen dat er geen armoede is. Een op de vijf kinderen in ons land leeft in armoede, vaak onzichtbaar. Bovendien neemt het aantal mensen in armoede toe. Vochtige woningen, eenzijdige voeding, ziektes,…. Kinderen van ouders die in armoede leven, hebben later ook moeilijkheden om het hoofd boven water te houden. Het draagt er allemaal toe bij dat armoede een vicieuze cirkel wordt.

‘Met dit jaarthema willen we vooral de kinderen ervan bewust maken dat er ook armen tussen ons leven. Ook de verschillende jeugdbewegingen van ons land worden daarmee geconfronteerd. Dit jaarthema heeft niet de ambitie om plots de armoede weg te werken, maar eerder om de discussie aan te wakkeren. Sommige groepen hebben al een jarenlange ervaring in het werken rond armoede, en we zouden die expertise graag naar andere groepen uitdragen’, zegt Elke Sevens, coördinator van het jaarthema.

Met een lied en spelmateriaal proberen de nationale koepels het thema bij de lokale groepen te krijgen. ‘Hoe kaart je zoiets aan bij je leden? Ook bij jeugdbewegingen merken we dat het toch niet zo’n alledaags gespreksonderwerp is. Er zijn immers nog heel wat vooroordelen over armoede. Daarom zullen de jeugdbewegingen zelf ook heel wat activiteiten organiseren, en komt er per gemeente een groot actiemoment op 17 en 18 maart’, verklaarde Sevens.

Solidariteit in de praktijk

Verschillende jeugdbewegingen worden geconfronteerd met maatschappelijk kwetsbare kinderen. Vooral in de stedelijke gebieden is dit het geval. Vaak komt de gemeente, via het OCMW, tussenbeide. In Aalst is er bijvoorbeeld de “Doe-bon”. ‘Enkel gezinnen die het niet breed hebben, kunnen zo’n bons krijgen. Ze betalen 50 cent per bon, waar de stad twee euro bovenoplegt. Een weekend met je afdeling kost normaal 18 euro per kind, maar via deze bons moeten deze gezinnen slechts 4,5 euro betalen’, zegt Sandrien Van Nieuwenbergh van Chiro Atrejoe uit Aalst.

Ook bij jeugdbewegingen merken we dat het toch niet zo’n alledaags gespreksonderwerp is. Er zijn immers nog heel wat vooroordelen over armoede.

Atrejoe is een opmerkelijke jeugdbeweging: het is een Chiro die er speciaal voor armere kinderen is. Ze komen slechts één keer in de maand samen, omdat de begeleiders vrijwilligers uit andere jeugdverenigingen zijn. Zo proberen ze de drempel zo veel mogelijk te verlagen. Ook Scouts en Gidsen Vlaanderen wil dat bereiken met “Open Kamp”: ‘Wij willen met vrijwilligers kinderen die het thuis moeilijk hebben, toch een echt kamp geven. Hopelijk stromen ze dan door naar een lokale jeugdbeweging. Dat doen we nu toch al zeker twintig jaar, met bescheiden succes’, zegt Katrien Ceulemans van Open Kamp.

Veel nationale koepels hebben een speciaal fonds ter ondersteuning van deze initiatieven. Chirojeugd Vlaanderen heeft zo een “Solidariteitsfonds”. ‘Groepen die financieel sterk staan kunnen een bijdrage leveren’, zegt Hans Bouwen van het fonds. ‘De bedoeling is niet zozeer ieder individueel geval van armoede daarmee te ondersteunen, maar wel de groepen te helpen die meer dan normaal te maken hebben met armoede. Het is met dit thema niet de bedoeling dat ons fonds overbodig wordt, wij spelen in op een nood die er altijd zal zijn.’

Middenklasse

Maar blijven jeugdbewegingen toch niet vooral ontspanning voor de kinderen van middenklassers? ‘Zo kan je dat misschien stellen’, verklaarde Hanne Glas van FOS (Federatie Open Scouting) De Jakketoes uit Izegem. ‘Maar wij zien dat veel ouders hun kinderen bewust naar de FOS sturen, net omdat we openstaan voor iedereen. En ik denk dat dat ook wel voor andere jeugdbewegingen geldt. Zo leren kinderen van jongs af dat niet iedereen het even breed heeft. Dat is de eerste stap opdat die mensen later ook over armoede gaan meedenken.’

De organisatoren verwachten niet dat alle jeugdbewegingen plots grote ingrepen gaan doen. Soms kunnen kleine projectjes al veel doen:‘Momenteel zijn we bezig met de inzameling van uniformen, die we dan tweedehands willen verkopen. Een nieuw uniform kost 30 euro en dat is voor sommige mensen veel. Alles wat de drempel verlaagt is een stap vooruit’, zei Hanne Glas.

Het is niet de eerste keer dat de jeugdbewegingen samenwerken. In 2005 deden ze dat eerder met “Verdraai de wereld”, een thema over milieu en duurzame ontwikkeling. “De aandacht voor kinderen en jongeren in armoede is in de jeugdbewegingen niet nieuw. Door samen te werken willen we al deze ervaringen bundelen,” zei coördinatrice Elke Sevens aan MO*

Kijk voor meer informatie op de website van de jeugdbewegingen.