Kasjmir krijgt opnieuw bioscopen en drankwinkels

Sinds 2003, wanneer de veiligheidssituatie in de Kasjmirvallei erop vooruit leek te gaan vragen de bevolking, het middenveld en politieke leiders de opheffing van de zogenaamde AFSPA. Deze bijzondere wet maakt het voor gewapende troepen mogelijk om mensen te arresteren en voor onbepaalde duur vast te houden zonder proces.

“Al twee decennia leven we met een geweer tegen onze slaap. We verdienen toch een betere behandeling en de kans op een normaal leven”, verklaart Altaf Bhat, die economie studeerde maar nu werkloos is. Jongeren als Bhat verdoen hun tijd in internetcafés omdat er weinig kansen zijn voor hen.

In 1990 stelde het Indiase parlement de bijzondere wet in als antwoord op het extremisme in de deelstaat waar voornamelijk moslims leven en die door buurland Pakistan wordt opgeëist. “Het is tijd om de wetten onder AFSPA te herroepen”, stelde Omar Abdullah, minister-president van Jammu en Kasjmir, eind oktober. Zijn uitspraak gaf de aanleiding tot een debat dat zich snel over de staat verspreidde.

Het leger

Abdullah’s standpunt lag onder vuur van de Congrespartij, die samen met zijn partij (Nationale Conferentie) in de deelstaatregering zit. Ook het Indiase leger, dat massaal aanwezig is in Jammu en Kasjmir, heeft bezwaren. Als de legale rugdekking van zijn militairen wegvalt, zal dat de operaties tegen de opstandelingen beknotten, vreest het leger.

Volgens de Indiase media denkt het leger dat ongeveer 2500 militanten in het door Pakistan gecontroleerde deel van Kasjmir naar de Kasjmirvallei kunnen terugkeren en de vrede verstoren als de wet wordt ingetrokken. Abdullah is niet overtuigd. “Het is onze bedoeling om de AFSPA op te heffen in gebieden waar het leger niet nodig is.”

Mensenrechten

In Kasjmir zelf staat de minister-president onder druk van de grootste oppositiepartij (Democratische Volkspartij), het middenveld en de gewone mensen die willen dat de AFSPA onverwijld wordt ingetrokken. “Alle mensenrechtenschendingen gebeuren omdat de veiligheidstroepen weten dat ze door deze machtige wet worden beschermd”, hekelt de jonge Zameer Ahmed.

Sheikh Showkat, die mensenrechten onderwijst aan de Universiteit van Kasjmir: “Voor de opheffing van de wet moet de regering op een ernstige manier alle tegenstanders overtuigen. Maar het blijft helaas bij retoriek.”

Voor de toeristen

Intussen heeft de regering van Kasjmir plannen bekendgemaakt om de bioscoopzalen en drankwinkels opnieuw te openen. Die waren verboden door fundamentalistische groepen sinds het gewapende conflict in Kasjmir begon in 1989. Abdullah vindt dat als cinema’s en drankwinkels vrij mogen bestaan in islamitische landen, dan “is het zinloos om hen in de Kasjmirvallei te verbieden”.

Niet alleen religieuze fundamentalisten zijn tegen het voorstel gekant. Columnist Aijaz-ul-Haq spreekt van lokale gevoeligheden, zeker als het om plannen gaat om drankwinkels te heropenen. “De regering moet eerst de belangen van haar eigen volk dienen, de toeristen komen op de tweede plaats.”

“Kasjmir is geen theocratie, maar sociale gevoeligheden hebben niet enkel betrekking op religieuze wetten alleen”, vindt student Tanveer Tahir. “Als de regering zegt dat drank en cinema het toerisme een duwtje in de rug zullen geven, zal ze dan ook de prostitutie laten bloeien om toeristen aan te trekken?”