Klassieke muziek in de fabriek

Het recente optreden van het prestigieuze Argentijnse Nationaal Symfonieorkest, dat al sinds 1948 bestaat, was anders dan anders. Niet alleen omdat de orkestleden voor de eerste keer naar helemaal naar Ushuaia vlogen, in de meest zuidelijke provincie Vuurland, maar ook omwille van de locatie en het publiek. In plaats van een concertzaal of kerk met de gebruikelijke deftige elite met weinig of grijs haar, weerklonk de klassieke muziek deze keer in een pas heropende fabriek vol arbeiders.

Als het aan het Argentijnse ministerie van Cultuur ligt, was dit fabrieksconcert het eerste van een hele reeks. Het ministerie droomt luidop van optredens in vakbondsgebouwen en andere plaatsen waar veel arbeiders komen, zoals industrieterreinen en parken.

Momenteel komen arbeiders niet naar symfonieconcerten, zelfs niet als die gratis zijn, zegt het hoofd van het ministerie, Rolando Goldman. Ze hebben geen geld voor de bus of de metro naar het concertgebouw, of ze vrezen dat ze niet de juiste kleren hebben of gewoon niet binnen zullen mogen. Dus gaan wij naar hen toe. Overal waar we warm ontvangen worden, komen er vervolgconcerten.

De fabriek die de eer van het eerste concert kreeg, was niet de eerste de beste. De voormalige fabriek voor huishoudtoestellen van Aurora Grundig sloot haar deuren tijdens de economische crisis van de jaren negentig, maar de voormalige werknemers vormden een coöperatieve die deel uitmaakt van de Nationale Beweging van Heropgestarte Bedrijven. Vlak voor het concert produceerde de coöperatieve haar eerste serie wasmachines.

Het initiatief van het Nationaal Symfonieorkest valt niet helemaal uit de lucht. Eerder slaagde het Filharmonisch Orkest van Buenos Aires, een van de andere twee symfonieorkesten in Argentinië, er al in om jaarlijks naar schatting 60.000 luisteraars te lokken voor optredens in stadsparken en -pleinen, universiteiten, scholen, bedrijfszaaltjes, verenigingen en heel recent, in treinstations. Maar aan de experimenten waarbij mensen van alle leeftijden in het gras en onder een sterrenhemel naar klassieke muziek luisterden, kwam een bruusk einde. Een aantal buurtbewoners vond het ‘teveel lawaai’.

Het ministerie van Cultuur wil de bezoekers van de nieuwe fabrieksconcerten ook de kans geven om met de muzikanten te praten, en wil de klassieke muziekstukken afwisselen met optredens van populaire artiesten. Op het eerste concert kregen de arbeiders alvast muziekstukken voorgeschoteld van de Russische componist Nicolai Rimsky-Korsakov (1844-1908), de Italiaanse Gioacchino Rossini (1792-1868) en de Franse Emmanuel Chabrier (1841-1894).