Klimaatoptimisme raakt op in 2013

Veel ruimte voor optimisme lieten de wetenschappers van het VN-klimaatpanel (IPCC) in september al niet meer. In hun vijfde klimaatrapport, zes jaar na het vierde, stelden ze dat de aarde “onmiskenbaar” aan het opwarmen is. Nooit was het sinds 1850 zo warm als in de laatste drie decennia. En in het noordelijk halfrond was het de laatste 1400 jaar wellicht nooit warmer dan in de periode 1983-2012.

“De atmosfeer en de oceaan zijn warmer geworden, de hoeveelheid sneeuw en ijs is verminderd, de zeespiegel is gestegen, de concentraties broeikasgassen zijn toegenomen”, stelt het rapport.

Tot 3,7 graden warmer

Het nieuwe rapport “geeft geen reden tot optimisme”, besloot de Braziliaanse klimatoloog Carlos Nobre, een van de hoofdauteurs van het vorige rapport.

Op basis van nieuw onderzoek stellen wetenschappers van over de hele wereld dat de temperatuur op aarde tegen het einde van de eeuw gemiddeld met 1,5 tot 3,7 graden Celsius toegenomen zal zijn in vergelijking met de periode 1850-1900. De zeespiegel zal 24 tot 63 centimeter gestegen zijn.

Een nieuw rapport van het Global Carbon Project bevestigde ondertussen dat de uitstoot van het broeikasgas CO2 dit jaar opnieuw is toegenomen als gevolg van de verbranding van fossiele brandstoffen.

Klimaatrapport te voorzichtig

Hoe onheilspellend het VN-klimaatrapport ook is, het is nog te voorzichtig, zeggen opvallend veel wetenschappers de laatste weken.

Zo stelde James Hansen, die meer dan twintig jaar het gezaghebbende NASA Goddard Institute for Space Studies leidde, dat de wereldwijd aanvaarde “veilige drempel” van 2 graden Celsius opwarming van de aarde een gevaarlijke richtwaarde is. Al bij 1 graad heeft de opwarming van de aarde catastrofale gevolgen.

Tegelijk verklaarden negentig deskundigen die in de afgelopen jaren intensief onderzoek deden naar het zeeniveau, dat de zee veel sneller stijgt dan door het VN-panel wordt voorspeld.

Klimaat- en steenkooltop

De VN-klimaattop, die dit jaar in het Poolse Warschau plaatsvond, leverde geen substantiële vooruitgang op. Zowat het enige resultaat was de afspraak om in 2015 een nieuw, groot klimaatakkoord af te sluiten.

Polen toonde zich ook geen enthousiaste organisator van de klimaattop. Veelbetekenend was dat het land tegelijk met de klimaatconferentie een internationale steenkooltop organiseerde. Ongepast, vonden velen.

Ondertussen waarschuwde het VN-Kinderfonds Unicef dat de kinderen die vandaag opgroeien het gelag zullen betalen voor de klimaatverandering. Een kind dat vandaag ter wereld komt, is 37 in 2050, als de ergste gevolgen van de klimaatverandering voelbaar zullen zijn.

Methaan onderschat

Een lichtpuntje dit jaar was het internationale akkoord om de uitstoot van “superbroeikasgassen” te verminderen. In Oslo kwamen 34 landen in september overeen om de uitstoot van onder meer methaan en koelvloeistoffen aan banden te leggen. Waarnemers spraken van een belangrijke stap in de aanloop naar een internationaal klimaatakkoord.

De uitstoot van methaan is zwaar onderschat, stelden onderzoekers in november. Bovendien blijkt uit de bodem van de Noordelijke IJszee veel meer methaan vrij te komen dan gedacht.

Wetenschappers waarschuwen al jaren dat een massale methaanuitstoot tot een plotse en hevige versnelling van de klimaatverandering kan leiden. Methaan komt onder meer van gasboringen, moerassen en de spijsvertering van koeien.

De redactie van persagentschap IPS Vlaanderen blikt de komende weken terug op markante trends en gebeurtenissen uit 2013. Dit was aflevering 1.