Mexicaanse rokers met de rug tegen de muur

De Mexicaanse overheid schat dat er in Mexico elke dag 165 mensen sterven als gevolg van tabaksgebruik. De strengere regels moeten paal en perk stellen aan die slechte gewoonte. Een sigaretje opsteken kan straks niet meer op kantoor, in winkelcentra, op luchthavens, in de discotheek en in de meeste restaurants. Tabaksreclame wordt sterk ingeperkt. Sigarettenfabrikanten mogen geen openbare evenementen meer sponsoren en moeten op hun pakjes afbeeldingen afdrukken van de vreselijke ziekten waaraan rokers kunnen lijden.
Het is geen vanzelfsprekende stap, want Mexico telt 14 miljoen rokers op 104 miljoen inwoners en op de tabaksmarkt zijn machtige bedrijven als British American Tobacco en Philip Morris actief. Bovendien vormt de belasting op tabaksproducten een belangrijke inkomstenbron voor de regering. Maar anderzijds geeft Mexico volgens een officiële schatting elk jaar 2 miljard euro uit om mensen te verzorgen die ziek zijn geworden door het roken.

Nog strenger

Het wetsontwerp, dat eerder al in eerste lezing door de Kamer van Volksvertegenwoordigers werd goedgekeurd, zou deze week definitief moeten worden bezegeld door het parlement. De wet heeft de steun van alle grote partijen en van de regering van president Felipe Calderón. Regering en parlement zijn het er ook over eens dat de regels mettertijd nog strenger moeten worden. Ook in alle cafés zonder speciale rookruimte zou dan niet meer mogen worden gerookt.
Mexico maakt het de sigarettenfabrikanten al sinds 2000 steeds moeilijker. Rokers betalen nu al 140 procent accijnzen op een pakje sigaretten, en dat cijfer stijgt volgend jaar tot 160 procent. Er mag al niet meer gerookt worden in openbare gebouwen en scholen en omroepreclame is verboden.
De sigarettenproducenten vinden het ongehoord dat de staat een legale industriesector die zo veel belastingen betaalt op de korrel neemt. De tabaksindustrie klaagt vooral over de uitbreiding van het reclameverbod.

Betuttelend

De Mexicaanse rokers vinden dat de nieuwe wet betuttelend is. “Niemand zegt dat tabak gezond is, maar er moeten plaatsen zijn waar rokers nog terecht kunnen, vooral dan cafés”, zegt Isabel Klein, een sociologe die samen met andere verstokte rokers vergaderingen organiseerde om weerwerk te bieden. “We kunnen niet accepteren dat de staat ons als kinderen behandelt en dingen verbiedt die wettelijk aanvaardbaar zijn, alleen maar omdat ze schadelijk zijn voor de gezondheid.”
De kleine partij Alternativa steunt de zaak van de rokers. Samen met een aantal prominenten lanceerde Alternativa onder meer een blog met als titel “derecho a decidir” (het recht om te kiezen). “Een goede en niet fascistoïde regeling zou elke eigenaar van een café, restaurant of discotheek zelf laten uitmaken of zijn zaak toegankelijk is voor rokers of niet. Op die manier wordt de vrije keuze gewaarborgd”, staat er op de site te lezen.
In Mexico-stad is er al sinds vorig jaar een besluit van kracht dat gelijkloopt met de federale regeling die nu op het punt staat goedgekeurd te worden. Vertegenwoordigers in de stadsraad hebben inmiddels hervormingsplannen klaar die speciale cafés, restaurants en discotheken voor rokers zouden toelaten.