Nieuwe documenten werpen licht op Jezuïetenmoord in El Salvador

De documenten dateren uit de periode tussen 1980 en begin jaren ‘90. Ze wijzen erop dat de Amerikaanse inlichtingendienst CIA en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken afwisten van de plannen van het Salvadoraanse leger om de toenmalige rector van de Universidad Centroamericana (UCA), vier Spaanse priesters en een Salvadoraanse priester in 1989.
De documenten bevatten onder meer telegraafberichten aan Washington vanuit de Amerikaanse ambassade, het leger en de CIA. Ze verschaffen belangrijke informatie, volgens Almudena Bernabeu, een Spaanse advocaat die de organisaties vertegenwoordigt die de zaak indienden. Mogelijk kunnen er op grond van de documenten mensen geïdentificeerd worden die destijds bij de moorden betrokken waren, maar tot nu toe uit beeld bleven.

Uitleveringsverdrag

De rechtzaak werd aangespannen bij het Spaanse Nationale Hof door de Spaanse Asociación Pro Derechos Humanos (APDHE) en het Centre for Justice and Accountability (CJA) in Californië.
De rol van veertien Salvadoraanse militairen wordt onderzocht. Onder hen zijn generaals en kolonels die de moordaanslag gepland zouden hebben, zoals de toenmalige minister en plaatsvervangend minister van Defensie, de stafchef van het leger, de luchtmachtcommandant, de plaatsvervangend minister van Openbare Veiligheid, de commandant van de eerste infanteriebrigade en de directeur en adjunct-directeur van de militaire academie.
Officieren, onderofficieren en soldaten van het door de VS getrainde Atlacatl-bataljon zouden de moorden hebben uitgevoerd.
De CJA besloot de zaak in Spanje aan te spannen, omdat dat land een uitleveringsverdrag met El Salvador heeft en omdat Spaanse rechters de principes van universele jurisdictie erkennen. Die werden al eerder toegepast door de Spaanse rechter Baltasar Garzón, bij de arrestatie van de voormalige Chileense dictator Augusto Pinochet in 1998 in Londen.
De vermoorde Jezuïeten werden door rechts in El Salvador gehaat omdat ze, als aanhangers van de progressieve bevrijdingstheologie, linkse opstand zouden aanwakkeren.