Ontwikkelingssamenwerking volgt Belgisch leger

‘Het feit dat we samen naar Afghanistan trokken, had de uitdrukkelijke bedoeling een sterk politiek signaal te geven. Na de beslissing van de regering om de militaire inspanningen voor Afghanistan op te voeren, wilden we ook meer doen voor de ontwikkeling van dat land’, zegt Charles Michel in een gesprek met MO*. De militiare en humanitaire investeringen zijn wel van een duidelijk ander gewicht. België heeft immers geen bilaterale samenwerkingsakkoorden met Afghanistan en is ook  niet van plan van Afghanistan een prioritair samenwerkingsland te maken. Er is voor de periode 2007-2011 dan ook maar een budget voorzien van 30 miljoen euro ontwikkelingssteun. Dat bedrag verhoogt Charles Michel nu met 6 miljoen euro voor de jaren 2009-2011. Die middelen worden besteed via UNDP (het ontwikkelingsfonds van de VN), de Aga Khan Foundation en de ngo Solidarité Afghanistan-Belgique.
Is zo’n beperkt hulpbudget niet eerder een signaal dat ontwikkeling véél minder belangrijk is dan een militaire overwinning? ‘Neen,’ zegt Michel, ‘je mag appelen niet met peren vergelijken. Militaire veiligheid is nu eenmaal veel duurder. En bovendien hebben we die militaire aanwezigheid nodig om ontwikkelingsprojecten te kunnen uitvoeren. De Taliban hebben er immers geen probleem mee om hulpverleners aan te vallen.’
De Belgische ontwikkelingssteun gaat op de eerste plaats naar landbouwprojecten, in de hoop daardoor bij te dragen tot het vermijden of beperken van de verwachtte voedselcrisis deze winter. Honger op het platteland zou immers koren op de molen zijn van Taliban, Al Qaeda of andere verzetsgroepen. Een tweede prioriteit is het versterken van de capaciteit van de Afghaanse overheid.’
Wordt de ontwikkelingssteun gekoppeld aan de aanwezigheid van Belgische militairen in het kader van de door de NAVO-geleide ISAF-operatie? Charles Michel: ‘Uiteraard. De beslissing voor een verhoogde steun hangt samen met het sturen van F16’s naar Afghanistan. We vragen ook aan de uitvoerders van de door ons gesteunde programma’s dat ze de bijkomende middelen op de eerste plaats in de regio van Kandahar zullen inzetten, waar ook de F16’s gestationeerd zijn. Op die manier willen we een psychologisch effect realiseren en duidelijk maken dat onze betrokkenheid bij Afghanistan op twee sporen rijdt.’
Maar dat heeft ook als gevolg dat de ontwikkelingswerkers nog directer geïdentificeerd worden met de NAVO, en dus misschien nog meer een doelwit worden voor de andere strijdende partijen? Charles Michel vindt die vraag te theoretisch en herhaalt nog eens dat de Taliban vandaag al hulpverleners aanvallen. En dat alle ngo’s en VN-mensen die hij in Afghanistan gesproken heeft bevestigen dat ze de veiligheid van een militaire dekking nodig hebben.
Er zijn ook Belgische militairen actief in Libanon. Daar is der Belgische ontwikkelingssamenwerking ook niet actief. Gaat u daar wat aan doen? ‘Inderdaad’, bevestigt minister van Ontwikkelingssamenwerking Michel. ‘Mijn kabinet onderzoekt momenteel samen met het kabinet van Pieter De Crem op welke manier we ook in Libanon kunnen samenwerken. Ontwikkelingssteun zal ook daar verlopen via ngo’s en internationale organisaties.’
En dan staat Tsjaad op het programma?
Michel: ‘Misschien. Daar zijn we nu nog niet mee bezig, maar het model kan inderdaad ook op landen als Tsjaad toegepast worden.’