Overwinning wenkt voor Obama en Democraten

In de opiniepeilingen van de voorbije twee weken lag de Democratische presidentskandidaat Barack Obama vijf tot twaalf procentpunten voor op zijn Republikeinse rivaal John McCain. Obama heeft ook een significante voorsprong in belangrijke strijdstaten als Virginia, Ohio, Colorado, Florida en Nevada. Amper een maand geleden leek de uitkomst nog onbeslist in die cruciale deelstaten. In 2000 en 2004 hielpen de kiezers er George W. Bush aan een overwinning.
Volgens sommige peiling ligt Obama zelfs voorop in North Carolina, een zuidelijke staat die vorige maand nog stevig in handen van McCain leek.
Volgens Charlie Cook, een gezaghebbende analist van het weekblad National Journal, is het nog altijd niet uitgesloten dat McCain alsnog opstoomt naar een overwinning. “Maar dan moet hij wel profiteren van een tamelijk dramatische gebeurtenis.”

Supermeerderheid

In de Senaat hopen de Democraten er nu negen zetels bij te winnen. Zo’n grote verschuiving achtten ze op hun partijconventie eind augustus nog onmogelijk. Met zestig zetels zouden de Democraten een supermeerderheid verwerven waarmee ze vertragingsmanoeuvres van de Republikeinen kunnen verhinderen.
De toestand in de Senaat is zo benard voor de Republikeinen dat sommige leiders van de partij ervoor pleiten hier en daar geld van de campagne voor McCain in te zetten om sommige Republikeinse zetels te redden. “We kunnen niet op alle fronten vechten”, schreef David Frum, een voormalige auteur van de toespraken van president George W. Bush, zondag in de Washington Post. “Onze middelen zijn beperkt en onze boodschap komt niet aan. In deze laatste dagen moet onze doel zijn: senatoren eerst.”
Samen met een supermeerderheid in de Senaat garandeert een sterkere positie in het Huis van Afgevaardigden de Democraten de goedkeuring van ongeveer heel hun binnenlandse agenda. De Democraten willen naar een vorm van universele ziekteverzekering toewerken, de belastingverminderingen ongedaan maken die de voorbije zeven jaar zijn goedgekeurd en de economie weer meer reguleren. Alles bij elkaar zou dat neerkomen op een hervormingsproces dat vergelijkbaar is met de New Deal die de voormalige president Franklin Delano Roosevelt in de jaren 30 lanceerde.

Pas op voor de socialist

Dat vooruitzicht levert nieuwe munitie aan de campagne van McCain. De Republikeinen verwijzen naar uitspraken van Obama over herverdeling om de Amerikaanse kiezers te waarschuwen voor de “socialistische” inslag van de Democratische plannen. Volgens hen bedreigen die zelfstandigen, de middelklasse en de Amerikaanse bedrijven. De Republikeinen hameren ook op het gevaar dat uitgaat van één partij die alle macht in handen krijgt. Dat moet onafhankelijke kiezers verleiden toch minstens voor een Republikeinse volksvertegenwoordiger te kiezen als ze hun stem voor het presidentschap aan Obama geven.
Maar de opiniepeilingen laten zien dat die aanvallen en waarschuwingen weinig effect hebben. Volgens de meeste analisten doet vooral de financiële crisis McCain de das om. Dat is het thema dat de Amerikanen bezighoudt, en McCain maakte de fout tijdens de voorverkiezingen weinig aandacht te besteden aan economische onderwerpen en zelfs toe te geven dat hij er weinig kaas van heeft gegeten. McCain is ook een uitgesproken voorstander van de nu fataal gebleken deregulering en is er niet in geslaagd afstand te nemen van het inmiddels versmade economisch beleid van president Bush.
Ook de keuze voor de rabiate en onervaren Sarah Palin als kandidaat voor het vice-presidentschap en de zware persoonlijke aanvallen tegen Obama doen de campagne van McCain geen goed. Ze kwamen goed aan bij de rechtse achterban van de Republikeinen, maar vervreemden de onafhankelijke kiezers en zelfs een groeiende groep van gematigde Republikeinen.