Pakistan: ‘De president is terug!’

De Pakistaanse president Asif Ali Zardari kwam maandag in de vroege uren aan in Karachi, de grootstad in het zuiden van Pakistan. Hij neemt volgens een naaste van de president nog enkele dagen rust voordat hij naar de hoofdstad Islamabad gaat.

Waarom de president vertrok, is onderwerp van speculatie in Pakistan. Zardari ging op 6 december naar Dubai, zogezegd om medische redenen. De president sukkelt al langer met zijn gezondheid. Wat deze keer zo hoognodig was, is niet geweten. Hartproblemen, een hartaanval, mentale instabiliteit… Alle mogelijkheden kwamen aan bod in de Pakistaanse pers. 

Miraculeuze genezing

Een meer logische verklaring voor Zardari’s verdwijning is het recente politieke schandaal memogate, zeggen analisten. In november werd een diplomatiek document –of memo– gelekt. Daarin stond te lezen dat de regering steun zocht bij de Verenigde Staten om een veronderstelde militaire staatsgreep onmogelijk te maken.

Zardari zou gevlucht zijn om pijnlijke onthullingen in het schandaal te ontlopen. Centraal in het schandaal staat namelijk de Pakistaanse ambassadeur bij de Verenigde Staten Hussein Haqqani. Haqqani is een vertrouwenspersoon van de Pakistaanse president, wat de vermoedens over Zardari’s betrokkenheid versterkt. Haqqani moest op 22 november ontslag nemen als ambassadeur omwille van het schandaal.

Het hooggerechtshof behandelt sinds 15 december de officiële verklaringen van de betrokken partijen: de geheime dienst ISI, het opperbevel van het leger, de overheid en tussenpersonen in de Pakistaanse-Amerikaanse relaties.

Het leger en de overheid komen door de zaak weer loodrecht tegenover elkaar te staan. Ze doen er alles aan om de plooien glad te strijken voor de camera’s. Premier Yousouf Raza Gilani had op vrijdag een naar eigen zeggen ‘positief gesprek’ met de opperbevelhebber van het leger, generaal Ashfaq Parvez Kayani. Die laatste zou zelfs getelefoneerd hebben met Zardari.

‘Of het iets was dat de generaal zei, of gewoon de miraculeuze behandeling die de president kreeg: een dag later voelde Zardari zich gezond genoeg om naar huis terug te keren’, schrijft Dawn spottend. De terugkeer van president Zardari doet vermoedens rijzen dat de regering een akkoord sloot met het leger over diens politieke toekomst. De president zou wel eens op post kunnen blijven tot de nationale verkiezingen in 2013.

Memogate

Sinds memogate liep de spanning tussen het Pakistaanse leger en de overheid ernstig op. De Volkspartij van Pakistan (PPP) van president Zardari en premier Gilani werd volgens de gelekte memo bedreigd met een militaire staatsgreep.

De memo, te lezen op de website van Foreign Policy, dateert uit de dagen na de Amerikaanse raid op de verblijfplaats van Osama Bin Laden. Hussein Haqqani zou toenmalig VS-opperbevelhebber admiraal Mike Mullen om bijstand verzocht hebben tegen een verwachte militaire staatsgreep.

Alle betrokkenen blijven echter volhouden dat ze niets te maken hebben met het schandaal. Mullen verklaarde dat hij de memo ‘niet serieus nam’. Haqqani blijft de authenticiteit van de memo in twijfel trekken. De Pakistaanse overheid ontkent alle betrokkenheid.

Dit gaat allemaal in tegen de verklaringen van de spilfiguur in memogate, de Pakistaans-Amerikaanse zakenman Mansoor Ijaz. Ijaz was naar eigen zeggen tussenpersoon in de overhandiging van de memo tussen Pakistaanse en Amerikaanse autoriteiten.

Alle partijen dienden hun verklaringen reeds in bij het hooggerechtshof, op president Zardari na. Het hooggerechtshof verhoort in de volgende dagen de verschillende partijen. Vermoedelijk richt het hof daarna een speciale commissie op, die memogate tot op het bot moet uitspitten.

Rampkoers

Volgens de International Herald Tribune is de spanning tussen de regering en het leger ‘het hoogst sinds Zardari’s verkiezing drie jaar geleden’. De president zelf staat politiek het zwakst sinds lange tijd. 

Het Pakistaanse leger -nog steeds de voornaamste macht in het land- haalt dan weer profijt uit de zaak, waarin vooral politieke figuren onder vuur liggen. Het leger leed in mei nog ernstige imagoschade, toen het bekritiseerd werd niet in staat te zijn om de verblijfplaats van Osama bin Laden te lokaliseren.