Petrobras ontsnapt aan Boliviaanse nationaliseringen

In 1992 sloten de Braziliaanse en Boliviaanse regering een groot aardgascontract af. Daarmee verkreeg het Braziliaanse staatsoliebedrijf Petrobras gunstiger voorwaarden dan andere buitenlandse bedrijven, waardoor het ineens veel invloed had over de energiereserves van het Andesland.

Toen de inheemse boerenleider Evo Morales in 2006 aan de macht kwam, zette hij meteen een grote nationalisering van de energiesector in. Hij tekenende nieuwe contracten me buitenlandse oliebedrijven en bracht de heffing op de energieproductie van 18 procent op 80 procent.

Vraagtekens

Experts plaatsen nu vraagtekens bij de grondigheid en effectiviteit van die veranderingen, vooral in relatie tot Brazilië. “Er is geen nationalisering van petroleumsector geweest, alleen de contracten zijn veranderd”, zegt journalist en energie-expert Mirko Orgaz. Volgens hem kreeg Brazilië in 1996 uitzonderlijke voorwaarden voor de exploitatie van aardgas. Carlos Arze, energie-expert van de ngo Centro de Estudios para el Desarrollo Laboral y Agrario, is het daarmee eens: “Er was geen sprake van een nationalisering in de zin van een recuperatie van de staatscontrole over deze strategische economische sector.”

In het eerste trimester van dit jaar verkocht Bolivia voor 1,7 miljard dollar gas aan Brazilië, een tiende van het bruto binnenlands product van Bolivia. In dezelfde periode kocht Argentinië voor 362 miljoen dollar brandstoffen in Bolivia.

Miljoenenbusiness

Ondanks de fiscale veranderingen bleef Petrobras in Bolivia. “Het had geen zin afstand te doen van een miljoenenbusiness, zeker niet omdat men een uitzonderlijke prijsstijging van de grondstoffen verwachtte”, zegt Arce. Bovendien had het snel groeiende Brazilië meer energie nodig en paste het in zijn geopolitieke strategie om zijn invloed in Zuid-Amerika uit te breiden.

“Aangezien er niets veranderd is in, kondigde Brazilië aan dat het land het koopcontract met twintig jaar wil verlengen en de volumes wil verdubbelen”, zegt Mirko Orgaz.

Volgens Arze, die zich op gegevens van 2008  baseert, controleert Petrobras 10 procent van de gas- en oliegebieden van Brazilië. In 2004 was het verantwoordelijk voor 56 procent van de olie- en gasproductie, in 2008 was dat al 61 procent.

Volgens voorlopige resultaten van een onderzoek door het Amerikaanse consultancybedrijf Ryder Scott zijn de Boliviaanse aardgasvoorraden veel minder groot dan lang was aangenomen. Daardoor rijzen nog meer vragen bij de contracten met Brazilië en Argentinië. Bovendien betaalt Brazilië een te lage prijs voor het Boliviaanse gas, zegt Orgaz. Volgens zijn berekeningen zou Bolivia zijn prijs minstens moeten verdubbelen.