Rekrutering kindsoldaten “pervers effect” van vrede van Goma

Het Congrès National pour la Défense du Peuple (CNDP) is een door Congolese Tutsi’s gedomineerde militie onder leiding van een voormalig generaal van het Congolese leger, Laurent Nkunda. Het hoofdkwartier van de grootste rebellengroep in Noord-Kivu in Mushake is tevens de thuisbasis van honderden ‘kadogo’ of kindsoldaten.
“We zijn met meer dan vroeger, zowel jongens als meisjes, en er komen er elke dag bij”, zegt een anonieme kindsoldaat. “De mannen van Nkunda zijn op een morgen naar onze school gekomen. Ze braken de klassen binnen en namen alle jongens mee die in staat leken een wapen te dragen.”
De jonge soldaat is zelf nauwelijks 15 jaar. Met een machinegeweer in de hand en met laarzen en een uniform die te groot voor hem zijn, bemant hij een controlepost bij de uitgang van Sake, op de weg tussen Goma en Masisi. Een marihuanasigaret lijkt aan zijn lippen vastgekleefd: “Ze laat me toe boven deze wereld te leven, en te vergeten dat ik een familie heb”, zucht hij, starend in de leegte.

Pervers effect

“We hebben manschappen nodig, en daarom doen we een beroep op de jongeren”, zegt een officier van het CNDP. Toen de strijdende partijen in januari 2008 een vredesakkoord ondertekenden in Goma, beloofden ze de kindsoldaten naar huis te sturen. In realiteit is de rekrutering sindsdien een versnelling hoger geschakeld. De mensenrechtenorganisatie Amnesty International klaagt de praktijk vandaag (29 september) aan in een rapport.
Een verantwoordelijke van de afdeling kinderbescherming van de VN-missie MONUC bevestigt de trend, en specificeert dat vooral het CNDP kinderen in zijn rangen opneemt, maar ook hun tegenstanders, de Mai-Mai.
“Gewapende groepen willen te allen prijze het aantal manschappen dat ze op de conferentie in januari hebben aangegeven nog omhoog krikken. Jammer genoeg zijn kinderen hun eerste doelwit”, zegt Jason Luneno, een leider van de burgerbeweging in Noord-Kivu. Het akkoord bepaalt immers dat de rebellenleiders een rang in het Congolese leger zullen krijgen overeenkomstig het aantal strijders onder hun bevel.
De kinderen worden slecht behandeld en worden altijd als eerste de vuurlijn ingestuurd. “We sliepen altijd buiten en moesten brandhout en water aanslepen. En vechten natuurlijk”, zegt een kindsoldaat die kon ontsnappen. “Ze hebben nergens schrik van, ook niet van een regen van kogels”, zegt een officier van het CNDP.
Volgens de anonieme schildwacht aan het CNDP-kamp in Mushake slagen steeds minder kinderen erin te ontsnappen. “Ik ben hier niet voor mijn plezier, maar ik kan niet anders als ik wil blijven leven. Enkele van mijn collega’s die wilden vluchten, zijn geëxecuteerd.
De Congolese kinderrechtenorganisatie Children’s Voice heeft het perverse effect van de vredesakkoorden al aangeklaagd bij de gemengde commissie die moet toezien op de naleving ervan. Ze stelt voor de krijgsheren die kindsoldaten in hun rangen hebben te straffen of te degraderen.
(Infosud/vertaling IPS)