Supachai Panitchpakdi over Myanmar

De EU vind het soms moeilijk zaken doen met ASEAN omwille van de aanwezigheid van het dictatoriale regime van Myanmar. Moeten de Aseanlanden daar zelf niet meer aan doen?
Supachai Panitchpakdi: Je kan zomaar niet tussenkomen in het bestuur van een andere, souvereine staat. En een boycot is vaak ook niet veel meer dan een papieren stelling. Thailand kan de duidendachthonderd kilometer lange grens met Myanmar ook niet waterdicht afsluiten. Ik denk dat het veel nuttiger is om de burgers van Myanmar toegang te geven tot informatie door hen bijvoorbeeld studiebeurzen te geven. Dat is uiteindelijk de enige manier om hen te vormen en bloot te stellen aan andere visies dan die van de overheid. Als Myanmar een probleem is, dan zouden de EU en ASEAN samen aan een oplossing moeten werken, in plaats van voorwaarden op te leggen vanuit Brussel aan de Zuidoost-Aziatische buurlanden.
Maar Europa heeft zijn eigen normen op het vlak van mensenrechten en kan die toch niet laten vallen om de handel met Azië te blijven stimuleren?
Supachai Panitchpakdi: Laten we dan afspreken om erover te onderhandelen, in plaats van ze eenzijdig op te leggen. Europa zou veel meer begrip moeten opbrengen voor de positie en de moeilijkheden van de buurlanden van Myanmar. Zij voelen veel sterker aan dat ze de realiteit niet zomaar kunnen doen verdwijnen door ze weg te wensen. Zij krijgen af te rekenen met de vluchtelingen, de mensensmokkelaars, de drugshandelaars, de illegale edelsteenhandel… Het afsluiten van een land levert zelden het gewenste resultaat op, terwijl het openen van grenzen wel eens voor politieke openheid zorgt. Dat is in elk geval de ervaring van de Greater Mekong Subregion, een samenwerkingsverband tussen Vietnam, Cambodia, Laos, Thailand en Yunnan (China). Om handel mogelijk te maken, moeten er wegen gebouwd worden. En over die wegen komen niet enkele goederen, maar ook mensen en hun ideeën.
De voormalige Thaise premier Chavalit pleitte in de jaren negentig voor meer handel met Cambodia om gewapende conflicten te voorkomen. U pleit ervoor om ook Myanmar met die visie te venaderen. Zou Bangkok de eigen zuidelijke provincies niet met dezelfde visie moeten benaderen?
Supachai Panitchpakdi: Ik heb destijds al het initiatief genomen, samen met toenmalig premier Mahatir van Maleisië, om een Zuidoost-Aziatische groeidriehoek op te starten. Daarin zouden de vijf zuidelijke provincies van Thailand, de drie noordelijke provincies van Maleisië en het Indonesische eiland Sumatra economisch met elkaar gelinkt worden. Zo wilden we meer investeren in de koolmijnen van Sumatra én in elektriciteitsopwekking terplaatse. Elk van deze regio’s heeft zijn eigen interne problemen met minderheden en uitgesloten groepen. Die problemen wilden we aanpakken met economische groei en grensoverschrijdende handel, zodat mensen een beter perspectief zouden krijgen. Je kan zoveel militairen inzetten als je wil, als mensen geen fatsoenlijk en betrouwbaar inkomen hebben, zal er toch nooit echte veiligheid zijn. Het idee is niet echt succesvol geweest omdat de politieke wil om hete te realiseren op een bepaald moment verdween.
Hoe schat u de situatie in Thailand in? Velen zien in u de volgende eerste-minister van Thailand.
Supachai Panitchpakdi: Ik geloof de militaire regering als ze zegt dat ze zich niet wil vastklampen aan de macht.  Het leger heeft al genoeg zorgen om zijn hoofd –vooral met de moslimopstand in het zuiden–  zonder zich ook nog eens in te graven in het regeringswerk. Ik begrijp dat Europese regeringen niet willen overleggen met een niet democratisch verkozen regering, maar de militairen krijgen van mij toch het voordeel van de twijfel. De democratie is in Thailand niet vernietigd, alleen de electorale functie is tijdelijk on hold gezet. Ik beschouw het recente referendum rond de nieuwe grondwet ook als een stap vooruit, een oefening die we nog nooit gedaan hadden. Dat blijft verre van perfect, al was het maar omdat de inhoud van zo’n referendum heel complex is en veel mensen die fijnere details van het voorstel van grondwet niet kunnen inschatten. Maar het was wel de eerste keer dat militairen iets gevraagd hebben aan het volk.
[Dit is een uittreksel uit een uitgebreid interview dat zal verschijnen in een volgend nummer van MO*]